Jak osłonić antenę satelitarną przed silnym wiatrem?

dodano: 2019-03-10 12:04 | aktualizacja: 2019-03-13 11:48
autor: Janusz Sulisz | źródło: satkurier.pl

Po ostatnich, coraz częściej występujących, silnych wiatrach okazuje się, że nie tylko warunki zimowe - śnieg/mróz, mają wpływ na odbiór z satelity. Silny wiatr może zmienić ustawienie anteny, a nawet minimalne przesunięcie powoduje utratę lub pogorszenie sygnału. To nie jest tragedia, bo możliwa jest korekta ustawienia. Gorzej gdy wichura lub mocny podmuch wiatru doprowadzi do zerwania czaszy z zawieszenia i zwali ją na dół powodując uszkodzenia, np. samochodów lub nawet kogoś zabije. Jak osłonić antenę satelitarną, żeby nie było problemów z sygnałem i żeby nie spadła?

satkurier.pl

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Pomysłów instalatorów i użytkowników, jak osłonić lub zabezpieczyć antenę przed wiatrem, jest całe mnóstwo. Co jeden, to ciekawszy, ale niekoniecznie sprawdzają się w praktyce. Producenci anten satelitarnych zwykle podają odporność na obciążenie wiatrem w sposób ciągły (praca) i w porywach (do jakiej prędkości teoretycznie wytrzyma). Zwykle podawana jest prędkość wiatru 80 km/h dla pracy ciągłej i 200 km/h w porywach, czyli kiedy zostanie zerwana i zniszczona, choć i tak nie musi się stać. Takie wartości podaje m.in. polska firma Laminas, amerykańska Andrew. Inverto dla swoich anten podaje odpowiednio 90 km/h i 150 km/h.

Co ciekawe polska firma Corab podaje dokładne wartości odporności na wiatr, przy czym wartość operacyjna, czyli dla pracy ciągłej, to około 120 km/h dla anten 80-90 cm, a druga wartość jest już bardzo różna - dla COR 900 jest ponad 200 km/h, dla anteny 80 cm ASC 800 już tylko 168 km/h, a dla ASC 700 to odpowiednio 138 km/h i 187 km/h. Dla najmniejszej 60 cm od Coraba to 142 km/h i 191 km/h. Część firm pokazuje obciążenie na wiatr w kG (Fuba, TELE System, Triax) nacisku przy danej prędkości, co trudno sprawdzić czy też ocenić. Okazuje się, że im mniejsza antena, tym dłużej wytrzyma podczas pracy przy ciągłym wietrze.

Istnieje nawet kalkulator do tego typu obliczeń obciążenia anteny przy wietrze od 10 km/h do 200 km/h. Wiadomo, że jeśli będzie wiatr powyżej 100 km/h, a taki był ostatnio, to już jest problem, a jeśli montaż takiej anteny został wykonany bez przemyślenia, to im wyżej i im większa antena, tym gorzej. Wystarczą porywy wiatru i w jeden moment antena odlatuje lub zostaje złamana, odgięta. Trudno się dziwić, że są kłopoty z antenami, skoro odlatują dachy domów, choć bywa też tak, że antena na balkonie zostaje, a blachy na dachu nie ma. Strażacy mają pełne ręce roboty...

Antena spadła i wisi na kablu - czeka na strażaków!

Ogromny wpływ na to, co stanie się z czaszą, ma materiał, z jakiego została wykonana, bo możliwe jest użycie stali, stopu aluminium, laminatu epoksydowego i tzw. fiberglass. Ważna jest tu grubość oraz jakość stali czy stopu aluminium oraz przetłoczenia i kształt czaszy. Wiadomo, że im grubsza czasza, tym większa pewność, że antena nie zostanie przegięta. Tania, złej jakości stal może przy wietrze w krytycznym momencie zgiąć się w miejscu, w którym nikt by nie pomyślał. Nie ma reguły, jak gruba ma być blacha stalowa lub aluminiowa, by wytrzymać taki czy inny wiatr.

Nie jest prawdą, że najlepiej kupić antenę, w której nie ma plastiku (poza obejmą konwertera). Okazuje się, że duży plastik z tyłu anteny o dziwo powoduje, że siła nacisku na czoło czaszy rozkłada się na większej powierzchni czaszy i antena nie przełamie się na krawędziach. Dodatkowo istotne są też śruby mocujące czaszę do zawieszenia (zbyt małe mogą doprowadzić np. do zerwania czaszy z zawieszenia przy halnym) oraz śruby mocujące zawieszenie do uchwytu (te powinny być min. M8 a nie M6).

Najbardziej odporne na uszkodzenia są anteny z tworzyw - niektóre czasze są niezniszczalne, bo nawet jak upadną lub odlecą, to usterka jest drobna, a antena nadal jest sprawna - wymiana tzw. pająków lub zawieszenia i jest odbiór. Kilka takich przypadków z antenami z laminatu widziałem na własne oczy: antena 150 cm razem z zawieszeniem poleciała na odległość 200 m i nadal była do użytku. Na Islandii taka sama czasza też wytrzymała, ale zawieszenie zostało tak pogięte, że były z nią problemy przy dalszym użytkowaniu.

Las byle jak zainstalowanych anten na dachu w Krakowie

Warto wspomnieć historię, kiedy kilka lat temu na budynku redakcji SAT Kuriera w Krakowie podczas wietrznej pogody wydarzył się taki przypadek, że nie wytrzymał jeden z sześciu kołków stojaka pod anteną OFC-1200 PM firmy Laminas. Obrotowa antena 1,2 m z laminatu razem z siłownikiem i stojakiem upadła na daszek poniżej. Uszkodziły się rurki podtrzymujące konwerter oraz obudowa wyselekcjonowanego konwertera Maximum SF-10, która pękła, choć LNB działał dalej (a był wyjątkowo dobry!). Na szczęście kable koncentryczne i te do siłownika przytrzymały antenę. Po wymianie rurek antena pracuje do tego czasu, zresztą dostarczając na bieżąco informacji o kanałach z całej orbity.

Antena Laminas AS-1800 PM z siłownikiem na budynku red. SAT Kurier

Później nad nią zamontowaliśmy 2-metrową antenę obrotową Laminas AS-1800 PM, która podczas ostatnich wiatrów bez problemów wytrzymała, choć niewątpliwie duże obciążenie przyjmuje siłownik w wersji Heavy, który po takich wiatrach traci na dokładności obrotu. Mamy na budynku redakcji aż 9 anten satelitarnych od 0,7 m do 2 m i żadna na szczęście nie uległa nawet przestawieniu. Z tego dwie największe, obrotowe anteny „redakcyjne” to anteny firmy Laminas z laminatu epoksydowo-szklanego.

Antena siatkowa powinna być odporna na wiatr, bo ma perforowaną blachę, która przepuszcza część wiatru, ale nigdy nie jest w 100% zabezpieczeniem na takie sytuacje. Czy na pewno to coś daje? Tak, daje, ale niestety w polskich warunkach nie bardzo się sprawdza z innych powodów - łatwo przykleja się mokry śnieg i jeśli przymarznie w tych dziurkach (mesh), to pogarsza znacząco odbiór. Przekonała się o tym m.in. platforma n, która wzorem Sky UK chciała koniecznie wzorować się na angielskiej platformie.

Paraboliczne anteny siatkowe vs anteny niesiatkowe

Swego czasu, dawno temu, kiedy jeszcze mieliśmy jako firma Hollex Sat Systems kilka oddziałów, w Bliżynie pod Skarżyskiem-Kamienną dysponowaliśmy ogromną, 3,7-metrową anteną paraboliczną Echostara z elementów siatki mesh. Kilka razy zdarzył się przypadek, że taką antenę obróciło jak żagiel. Pomogło dopiero przewiercenie rury zawieszenia na wylot razem z rurą stojaka zabetonowanego w ziemi - po zablokowaniu prętem skończyły się tego typu niekontrolowane obroty anteny. Generalnie anteny siatkowe, tak popularne w Wielkiej Brytanii, w Polsce się nie sprawdziły, bo jest minimalnie gorszy sygnał, problemy przy śniegu, antena nieco droższa, a wiatr mimo wszystko jest raz na czas. W redakcji nie korzystamy z anten siatkowych.

Problemy z antenami na wysokich budynkach i na kominie.

Typowe zgłoszenie do instalatorów jest takie:

- Mam mieszkanie na 10. piętrze, posiadam antenę 80 cm i jak bardzo wieje, anteną tak „telepie", że na telewizorze jest kratka na kratce. Szukam, przeglądam temat anten i coraz bardziej nie wiem, jaką antenę wybrać. Proszę o jakieś wskazówki, aby była bardzo odporna na wiatr.

Co tu poradzić?
Na pewno nie napiszę tu, że taki czy inny rodzaj czy marka anten jest najlepsza, bo dla mnie jako inżyniera nie istnieje popularny w Polsce parametr zwany „lepszością”.

Trzeba brać pod uwagę 10 przykazań dot. wiatru i anten:

1. Im większa antena, tym ma większy sygnał, ale uwaga ta nie dotyczy wiatru, bo im większa czasza, tym bardziej jest narażona na podmuchy wiatru.
2. Lepiej zamontować antenę w loggii niż na zewnątrz balkonu, a im krótsze ramię uchwytu, tym lepiej, bo antena nie drga na wietrze.
3. Im niżej zainstalowana antena, tym lepiej zarówno przy wietrze, jak i przy śniegu, który może osiąść na dole czaszy lub promienniku konwertera.
4. Dobrze jest tak przemyśleć montaż, aby czasza była osłonięta naturalną osłoną (drzewo, budynek, ścianka, loggia, załom budynku w bloku) przed najmocniejszym wiatrem z zachodu i południa, który zwykle jest najgroźniejszy.
5. Można tak dobrać antenę, aby miała dobrą stabilizację zawieszenia i konwertera - specjalne wersje anten, np. OFC-1200 AE w wersji wzmocnionej, albo aluminiowe anteny Fuba DAA850 /DAA110 z dobrym podtrzymaniem konwertera i stabilnym zawieszeniem.
6. Uchwyt anteny i jego jakość są równie ważne jak antena i jej instalacja. Zakup stojaka, oby taniej w byle markecie budowlanym, zwykle źle się kończy - pisaliśmy o uchwytach i innych sprawach instalacyjnych tu.
7. Zastanów się pięć razy, czy antena koniecznie musi być przy kominie lub na spadzistym dachu. Lepiej, żeby była na tarasie lub ścianie, żeby można było nie tylko ochronić ją przed wiatrem, ale także zmieść mokry śnieg z konwertera (bo jak nie, to... Red Bull?).
8. Antena z dodatkowymi „pająkami" - wspornikami nie powoduje drgań zawieszenia konwertera i stabilniejszy sygnał na wietrze. W tanich, „budżetowych" wersjach anten oczywiście takich ulepszeń nie ma. Tania antena od platformy zwykle nie będzie tak stabilna, ale nie ma się co dziwić.
9. Montując antenę na dachu, w pierwszej kolejności obowiązkiem instalatora/użytkownika jest zapewnienie bezpieczeństwa osób trzecich i samochodów. Dotyczy to uchwytu i anteny, bo inaczej zainteresuje się tym w końcu jakiś prokurator, gdyby ktoś zginął.
10. Nie ma idealnego rozwiązania co do ochrony przed wiatrem i nikt nie da 100% gwarancji na takie przypadki - każda antena może odlecieć - brak reguły! Warto się ubezpieczyć, bo jest taka możliwość!

Czy jest antena odporna na wiatr?

Na koniec ciekawostka dotycząca specjalnej anteny - poniekąd bardzo odpornej na wiatr. Mowa o amerykańskiej firmie GATR Technologies, która prezentuje innowacyjne, przenośne terminale do komunikacji satelitarnej. Paraboliczna antena jest w tym przypadku umieszczona w dmuchanej, sferycznej powłoce, która chroni samą czaszę przed warunkami zewnętrznymi. Najmniejsza dostępna średnica anteny satelitarnej od GATR Technologies to 1,2 m. Jedna osoba jest w stanie w ciągu 20 minut rozstawić i przygotować zestaw antenowy do pracy. Ze względu na swoją budowę, antena jest znacznie bardziej niż standardowe anteny satelitarne odporna na podmuchy mocnego wiatru. Charakteryzuje ją duża wytrzymałość na ekstremalne temperatury. Ze względu na nowatorską konstrukcję terminale firmy GATR doskonale nadają się do transportu (armia, specjalne zastosowania). Obok wersji 1,2-metrowej anteny są jeszcze wersje 1,8 m, 2,4 m i 4 m.

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.