Zamek Lipowiec - był tam Sobieski przed bitwą pod Wiedniem [wideo]

dodano: 2019-06-14 12:05 | aktualizacja: 2019-10-28 17:58
autor: Janusz Sulisz | źródło: podroze.satkurier.pl

Zamek Lipowiec to ruiny niegdyś potężnego, gotyckiego zamku biskupów krakowskich we wsi Wygiełzów w gminie Babice (pow. chrzanowski w woj. małopolskim). Zamek leży na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, w systemie tzw. Orlich Gniazd. 17 sierpnia 1683 r. zamek odwiedził król Jan III Sobieski, który udawał się wówczas na odsiecz wiedeńską razem z 27 tys. armią i 25 chorągwiami husarii. Pod zamkiem oddziały Sobieskiego rozbiły swój obóz, podczas gdy sam król przebywał w Krakowie i tylko przejechał przez te okolice.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

W 1809 r. strawił go kolejny pożar naruszając dachy i mury najwyższej kondygnacji. Poważnie uszkodził istniejące wnętrza. W I połowie XIX w. dzierżawili go hr. Józef Hadziewicz, Wincenty Kędzierski i Jan Wiśniewski. W 1868 r. stał się własnością Antoniny Łąckiej, od której odkupili Lipowiec hrabiowie Donnersmark. W 1850 r. zamek przestaje być użytkowany i popada w ruinę.

Ruiny Zamku Lipowiec - XIX wiek, źródło: wktoregory.pl

W 1953 roku zamek wpisano do Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce. Na terenie wzgórza zamkowego w 1959 r. utworzono Rezerwat Lipowiec o powierzchni 11,36 h. W latach 1961-69 trwały prace rekonstrukcyjne na zamku i przygotowawcze, by mógł stać się atrakcją turystyczną, ale dopiero w 1969 r. udostępniony go dla ruchu turystycznego.

Teraz twierdza biskupów krakowskich stanowi część utworzonego w 2007 roku „Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec".

Poza samym zamkiem Lipowiec polecam odwiedzić Nadwiślański Park Etnograficzny, który stanowi część tego muzeum. Położony jest on tuż u podnóża zamkowego wzgórza. Znajduje się w nim skansen Krakowiaków Zachodnich. Jest tam 25 zabytkowych obiektów drewnianych z przełomu XVII i XIX w., wśród których znajdują się chałupy, stodoły, spichlerze, chlewik, kuźnia, olejarnia, kościół oraz liczne obiekty małej architektury, takie jak: kapliczki, studnie, pasieki, rzeźby i wiele, wiele innych.

Ciekawostki:

Legenda Stankara
Jak z każdym niemal zamkiem, także z zamkiem Lipowiec wiążą się legendy. Jedna dotyczy uwięzionego w 1550 r. Franciszka Stankara i jego ucieczki z Lipowca, w której miała mu pomóc zakochana w nim córka dozorcy więzienia, dostarczając mu sznurów, po których Stankar spuścił się z okna.

Prawda jest taka, że tym więźniem był włoski teolog, wykładowca Akademii Krakowskiej, Francesco Stancaro, oskarżony o szerzenie kalwinizmu. Był on znany w Europie, przez to po jego uwięzieniu zrobiło się głośno. Dzięki swym zwolennikom udało mu się uciec z więzienia, co niezmiernie rozwścieczyło biskupów w Krakowie. Dwa lata po ucieczce wydał on drukiem w Krakowie książkę "Canones reformationis ecclesiarum polonicarumo" o reformie Kościoła w Polsce, którą zaczął pisać na zamku w Lipowcu. Uznano je za dzieło heretyckie. Cały jej nakład spalono, a do dzisiaj w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej przetrwało tylko kilka jej kart.

Legenda więziennego zamku
Interesująca jest legenda o zajeżdżającej w nocy karecie z dostojnikiem kościelnym, który wysiada na dziedzińcu i udaje się do środka. Później oprawcy ciągną na dziedziniec skutego łańcuchami mnicha. Potem kat podnosi miecz do ścięcia skazańca i w tym momencie wraz z uderzeniem pioruna wszystkie widziadła znikają. Legenda ta związana jest z przeznaczeniem i rolą więzienną zamku dla księży.

W czasie powstania styczniowego w 1863 r. na terenie zamku Lipowiec schronił się oddział generała Mariana Langiewicza.

Z czasów II wojny światowej zachowała się ciekawostka, że sam rotmistrz Witold Pilecki po udanej ucieczce z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, noc z 27/28 kwietnia 1943 r. spędził właśnie w okolicach zamku Lipowiec, bo tam dość łatwo można się było ukryć.

Zamek nazywa się Lipowiec, ponieważ obecna miejscowość Wygiełzów kiedyś też nazywała się Lipowiec i stąd wzięła się nazwa zamku.

Mimo tego skansen w Wygiełzowie jest bardziej znany niż sam zamek w Lipowcu. Można połączyć zwiedzanie skansenu z zamkiem. W skansenie często odbywają się różne festyny i kiermasze ludowych twórców. W skansenie w Wiegiełzowie kręcono też część jednego z odcinków „Magdy Gessler".

Od redakcji:

Zachęcamy innych podróżników do nadsyłania własnych tekstów z fotografiami z podróży, a postaramy się je opublikować. Pochwalcie się swoją wycieczką lub podróżą w nieznane - nie jest ważne czy pieszo, samolotem, rowerem czy motorem. Może być pielgrzymka, wycieczka rodzinna lub samotne wejście na szczyt - istotna jest idea i może czasami jakaś antenka po drodze.

Piszcie na adres: redakcja[at]satkurier.pl.

Źródło: wktoregory.pl