reklama
reklama
SAT Kurier logowanie X
  • Zaloguj
ODBLOKUJ-REKLAMY.jpg

Zamek Ogrodzieniec - tam, gdzie kręcono „Wiedźmina”

dodano: 2020-01-04 11:28 | aktualizacja: 2020-02-10 13:57
autor: Janusz Sulisz | źródło: satkurier.pl/zamek-ogrodzieniec.pl

Zamek Ogrodzieniec Zaledwie 50 km od Krakowa, 8 km na południowy wschód od Zawiercia, we wsi Podzamcze stoi zamek Ogrodzieniec - najbardziej imponująca budowla spośród Orlich Gniazd i niewątpliwie najpiękniejszy ze wszystkich zamków na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Usytuowano go na Górze Janowskiego - najwyższym wzniesieniu Jury, zbudowano go z twardego wapienia i dolomitu. Ostatnio jest o nim głośno, gdyż posłużył w serialu „Wiedźmin” Netflixa za scenerię bitwy o Wzgórze Sodden. Niestety już wcześniej zaczęło tam pachnieć kiczowatą komercją. Czasami wydaje się, że sława tego zamku przerosła historię.

Zamek Ogrodzieniec


Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Zamek Ogrodzieniec i powstanie PTTK
Kto by pomyślał, że to właśnie zamek Ogrodzieniec w 1906 r. zainspirował Aleksandra Janowskiego do założenia PTTK - Polskiego Towarzystwa Turystycznego. Zamek był atrakcją i wyzwaniem od początku swojej historii. Postawiono go na najwyższym wzniesieniu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej sięgającym 516 m n.p.m.

Zwiedzanie ruin Zamku Ogrodzieniec jest możliwe przez 8 miesięcy w roku – od kwietnia do listopada. Godziny otwarcia są różne: od 9:00 do 20:00 w lecie, ale już od 9:00 do 15:00 w listopadzie. Co ciekawe podczas ferii zimowych zamek jest otwarty w godzinach 9:00-16:00. Warto sprawdzić na stronie internetowej, czy i kiedy zamek jest otwarty dla zwiedzających. Od 1 stycznia 2020 r. bilety nieco podrożały: 17 zł/os. za sam zamek Ogrodzieniec - razem z Grodem na górze Birów - 21 zł/os. (ulgowe odpowiednio: 10 zł/os. i 13 zł/os.) - trzeba sprawdzać ceny tu. Bilety można kupić online.
 
Zamek Ogrodzieniec zimą

Na zamku organizowane są liczne imprezy i praktycznie w okresie od kwietnia do listopada co tydzień dzieje się tam coś ciekawego. Najbardziej znane to Juromania, wieczory z duchami czy pokazy rycerskie. Zjeżdża się wtedy dużo turystów i jest tłoczno - na Juromanię we wrześniu w okolice zamków na Jurze potrafi przyjechać 18 tys. turystów. Jest taki tłok, że nie ma miejsca na parkingach - do tego stopnia, że sam zamek traci urok, bo robi się taki typowy jarmark z chińskimi pamiątkami, co niektórych miłośników zwiedzania może przytłaczać. Warto więc sprawdzić na stronie terminarz imprez i wybrać się tam w dogodnym terminie.
 
Jarmarkowa ulica Zamkowa z dojściem do zamku Ogrodzieniec
Widok z zamku na park rozrywki przy ulicy Zamkowej

W XI w. istniało tu grodzisko smolarzy, myśliwych, bartników i rolników. Za czasów króla Bolesława Krzywoustego, a może wcześniej, postawiono tam obronną palisadę drewnianą i drewniane chaty. Nie ma potwierdzenia, co tam było w tych czasach, ale nawet 2000 lat temu miejsce na warownię było idealne. Nazywano je „Wilczą Szczęką". Prawdopodobnie około 1100 r. Ogrodzieniec liczył 50 zagród. Niestety wiosną 1241 r. zamek złupili i spalili... Tatarzy, kiedy swoją nawałnicą przeszli przez tereny Polski. Nie zrobili krzywdy okolicznym mieszkańcom, ale straty powstały. Na zgliszczach drewnianego grodu już 1290 r. odbudowano zamek z kamienia. Właśnie w 1290 r. wybudowano w grodzisku karczmę z pomieszczeniami dla rajców.
 
Straż na wejściu do zamku

W czasach walk króla Łokietka o tron krakowski zniszczono zamek Ogrodzieniec. W połowie XIV wieku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego rozbudowano murowany zamek w stylu włoskiego gotyku. Pełnił on funkcję jednej ze strażnic granicznych od strony granicy Polski ze Śląskiem.
 
Fotografia wykonana w maju 2015 roku

Co ciekawe w 1527 r. za długi, zamek Ogrodzieniec przejął znany, krakowski bankier Jan Boner, który dorobił się majątku na produkcji papieru i dostawie srebra dla królewskiej mennicy. Jego krewny Seweryn Boner w 1530 r. rozpoczął wielką przebudowę zamku w stylu renesansowym na wzór Wawelu.
 
Baszta bramna

Czasy Bonerów na tym zamku to złote czasy - rozbudowy
W latach 1533-1547 z inicjatywy Seweryna Bonera średniowieczną warownię przebudowano na renesansową rezydencję. W ramach rozbudowy wzniesiono m.in. czterokondygnacyjne skrzydło północne, Basztę Kredencarską oraz 6-kondygnacyjną basztę bramną z kaplicą zamkową, rozbudowano skrzydło południowe i nadbudowano dwie kondygnacje w baszcie południowej.
 
Samochód TVP podczas Juromanii 2019 pod zamkiem

W latach 1550-1560 w ramach rozbudowy podjętej przez Stanisława Bonera, zbudowano m.in. system umocnienia zamku od strony południowej, w tym budynek beluardu oraz 5-kondygnacyjną Kurzą Stopę ze strzelnicami kluczowymi, połączone murem południowym zamykającym przestrzeń dziedzińca gospodarczego. Umocniono wjazd na zamek w postaci systemu murów obronnych, dwóch fos kwadratowych oraz dwóch mostów zwodzonych. Rozbudowano zamek górny, wznosząc dwukondygnacyjne skrzydło zachodnie. Rozbudową objęto ponadto teren przedzamcza - powstał tam browar i gorzelnia. W połowie XVII w. wzniesiono m.in. salę marmurową nad beluardem, a wnętrzom nadano barokowy wystrój.
 
Zbrojownia zamkowa

W 1587 r. zamek Ogrodzieniec zajęły austriackie wojska Maksymiliana Habsburga wycofujące się spod Krakowa, po nieudanym oblężeniu. Najazd wojsk Maksy­mil­iana Hab­s­burga nastąpił w trakcie walk o polski tron po śmierci króla Ste­fana Batorego. Zamek został wówczas zdobyty, ale nie został splądrowany.

Szwedzkie zniszczenia zamku
W czasie szwedzkiego potopu w 1655 r. zamek Ogrodzieniec uległ częściowemu zniszczeniu w wyniku pożaru. Co prawda po 1669 r. z inicjatywy kolejnego właściciela, Stanisława Warszyckiego, zamek odbudowano, nadmurowując mur południowy wraz z gankiem obronnym przy dziedzińcu gospodarczym oraz mur południowy przedzamcza, ponadto wyremontowano pomieszczenia przyziemia skrzydła południowego oraz wyodrębniono teren przedzamcza murem obronnym z bramą i mostem zwodzonym.
 
Widok z zamku na skałki

Niestety w 1702 r. zamek uległ zniszczeniom wskutek pożaru przy okazji kolejnego najazdu wojsk szwedzkich (wojna północna), co było początkiem końca zamku i jego popadania w ruinę. Do tego w 1784 r. dokonano częściowej rozbiórki zamku - budulec sprzedawano Żydom. Od 1810 r. w zamku już nikt nie mieszkał. Ostatnią mieszkanką była p. Mieroszewska.
 
Ruiny zamku od strony lasu

Po upadku powstania kościuszkowskiego w 1795 r. ziemie ogrodzienieckie dostały się pod zabór rosyjski. W 1845 r. Ogrodzieniec należał do pow. lelowskiego guberni radomskiej, a od 1846 r. do 1867 r. do pow. olkuskiego. Na krótko cieszono się wolnością podczas wojen napoleońskich od 1810 do 1813 r., a potem ponownie zabór rosyjski.
 
Ruiny zamku od wewnątrz

Po wybuchu I wojny światowej, carat przeprowadził mobilizację na terenie Ogrodzieńca, który leżał w pobliżu granicy austriackiej i niemieckiej. Już w październiku 1914 r. w okolicy stanęły naprzeciw siebie dwie armie austriackie KUK Aru Dankela i rosyjska 9 Armia. Walki nie spowodowały zniszczeń. Na koniec I wojny w Ogrodzieńcu mieszkało około 3 tys. mieszkańców.
 
Dobudowane schody nie pasują do ruin zamkowych

4 września 1939 r. Niemcy zajęli Ogrodzieniec. W czasie II wojny światowej Ogrodzieniec wszedł do Rzeszy w skład Górnego Śląska z centrum w Katowicach.

1 stycznia 1956 r. następują zmiany terytorialne: Ogrodzieniec przechodzi z powiatu olkuskiego do zawierciańskiego w ramach województwa katowickiego.
 
"Kurza noga"


Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.




Więcej z kategorii Polska


reklama
reklama
reklama
HOLLEX.PL - Twój sklep internetowy

Mini PC Homatics BOX R Lite 4K

Homatics BOX R Lite to najnowszy odtwarzacz multimedialny 4K firmy...

339 zł Więcej...

Mini PC Homatics BOX R 4K + Tuner DVB-T2 na USB

Homatics BOX R z adapterem DVB-T2 na USB-C to dobry...

409 zł Więcej...

Miernik Signal ST-5155 DVB-T/T2/C DVB-S/S2 z podglądem

Miernik Signal ST-5155 do pomiarów zarówno cyfrowych sygnałów satelitarnych DVB-S/S2,...

679 zł Więcej...