Czytelnicy pytają - SAT Kurier odpowiada: Cz. 1. Instalacje sat

dodano: 2022-06-07 12:55
autor: Janusz Sulisz | źródło: satkurier.pl

SAT Kurier odpowiada na pytania Czytelników związane z odbiorem telewizji satelitarnej. Poniżej zagadnienia, które wymagają dokładnego wyjaśnienia. Co to jest przełącznik DiSEqC? Gdzie go umieścić? Czy większa antena to lepsza antena? Siłownik czy obrotnica DiSEqC? Dlaczego brak sygnału podczas burzy? Jak długo można korzystać z anteny satelitarnej? Która antena jest lepsza: aluminiowa czy stalowa? To tylko kilka z pytań, na które udzielamy odpowiedzi.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Czy wielkie anteny satelitarne widoczne na dachach czy balkonach pozwalają zobaczyć więcej kanałów?

Średnica czaszy dla odbioru telewizji satelitarnej jest bezpośrednio związana z jej zyskiem. Im większa antena offsetowa, tym większe szanse na wychwycenie słabszych sygnałów, których nie mogą odebrać mniejsze anteny, powszechnie spotykane 60-80 cm. Z tego powodu duża czasza pozwala zobaczyć znacznie więcej kanałów niż ta mniejsza, ale tylko wtedy, gdy jest skierowana w stronę satelity nadającego z małą mocą ze słabszej wiązki w danym rejonie.

W przypadku satelitów Eutelsat Hot Bird (13°E) i innych mocniejszych satelitów operatorów Eutelsat i Astra o dużej mocy, które można spokojnie odbierać z anteny o średnicy 60-80 cm, większa antena oferuje pewną przewagę tylko wtedy, gdy sygnał jest mocno stłumiony z powodu warunków pogodowych (deszcz, śnieg, chmura gradowa) lub gdy kabel koncentryczny jest bardzo długi (kilkadziesiąt metrów). We wszystkich innych przypadkach wyniki są identyczne.

Większe czasze (od 100 cm do 180 cm wzwyż) często są instalowane z siłownikiem/obrotnicą, aby móc odbierać więcej satelitów. Zwykle duża antena nie jest aż tak niezwykła w swoich możliwościach, aby była w stanie odbierać kanały z innych kontynentów, chyba że jest w zasięgu wiązki na Europę Środkową.

Obszary zasięgu wiązek satelitów (tzw. beam) w paśmie Ku są prawie zawsze ograniczone do pojedynczych kontynentów lub regionów (np. Europa Północna, Europa Wschodnia, Afryka Północna, itp.), a w przypadku obecności różnych śladów odległości są takie, aby uniemożliwić odbiór nawet przy bardzo dużych antenach. Sytuacja zmienia się, gdy satelita nadaje również w paśmie C (4 GHz). W tym przypadku zasięg może być transkontynentalny i umożliwiać np. odbiór azjatyckich, indyjskich czy afrykańskich kanałów satelitarnych w Europie.

Anteny Cyfrowy Polsat kontra większa antena niededykowana

Co to jest przełącznik DiSEqC?

To prosty przełącznik, który wybiera jeden z konwerterów Universal LNB do odbioru telewizji podłączony do jego wejść (2 dla dwóch LNB w układzie dual multifeed, 4 dla 4 konwerterów, itd.) i wysyła sygnał do odbiornika satelitarnego ze swojego pojedynczego gniazda wyjściowego. Wybór konwerterów LNB odbywa się zgodnie z konfiguracją odbiornika podczas wyboru kanału z wybranego satelity, np. zwykle ustawia się DiSEqC port 1 lub A dla Hot Birda 13°E, DiSEqC port 2 lub B dla Astry 19,2°E.

Gdzie umieścić przełącznik DiSEqC?

Przełącznik DiSEqC zwykle jest wodoodporny lub ma plastikową obudowę zewnętrzną. Można go umieścić na stojaku/uchwycie podtrzymującym antenę, na zawieszeniu anteny lub wewnątrz puszki połączeniowej przymocowanej do ściany. Jeśli to możliwe, lepiej znaleźć miejsce osłonięte od zewnętrznych warunków atmosferycznych, na przykład pod dachem, na strychu lub bezpośrednio w domu (podtynkowa skrzynka przyłączeniowa), bo wtedy w razie usterki ułatwić kontrolę, pomiary i ewentualną wymianę.

Czy trzeba siłownika do przemieszczenia anteny? A może jest jakaś inna metoda? Jakie typy silników mogą być używane z anteną obrotową?

Jedynym sposobem automatycznego obrotu anteny satelitarnej jest jakiś silnik elektryczny. Inne metody mechaniczne lub ręczne nie mogą zapewnić tej samej dokładności i wszechstronności, zwłaszcza jeśli czasza znajduje się na dachu.

Istnieją trzy typy silników (siłowników) dla zastosowania przy obrocie anteny satelitarnej:

jednokablowe (obrotnice DiSEqC),
tłokowe (siłowniki 36 V),
wirnikowe tzw. obrotnice HH.

Silnik jednokablowy nadaje się do mniejszych czasz, od 50 do 120 cm i jest umieszczony między stojakiem a antena satelitarną. Ceny wahają się do 400 zł, a montaż jest (prawie) w zasięgu każdego.

Siłownik i obrotnica HH nadają się do większych anten, orientacyjnie od 120 cm do ponad 3 m. Obrotnica HH ma większe wychylenia (180°- horyzont-poziom) niż siłownik 36 V, ale trudniej go dostosować do każdej anteny.

Siłowniki 36 V zwykle są od 10” do 24” w zależności do jak dużej anteny trzeba je zastosować do tzw. polarmountu.

Należy dodać, że coraz rzadziej można kupić siłowniki, obrotnice, a także pozycjonery do sterowania tymi siłownikami, co zaczyna stanowić poważny problem dla użytkowników, którzy chcieliby je zastosować. Także coraz mniej jest producentów anten satelitarnych, którzy w ofercie mają anteny PM z polarmountem do siłowników. To powolny zmierzch tego typu instalacji.

Co gorsze jest coraz mniej instalatorów, którzy mają pojęcie o montażu takich obrotowych instalacji antenowych.

Czy do czaszy 1,2 m lepszy jest siłownik czy obrotnica DiSEqC?

Wybór między dwoma typami silników zależy od kilku czynników. Jeśli czasza jest lekka i lepiej unikać układania dodatkowych kabli, najbardziej odpowiednie jest rozwiązanie z jednym kablem koncentrycznym.

Aby zapewnić lepszą niezawodność w czasie, ważne jest, aby wybrać wysokiej jakości obrotnice DiSEqC, które mogą bezpiecznie utrzymać antenę. Zwykle nie zaleca się stosować obrotnic do anten powyżej 1,1 – 1,2 m.

W przypadku cięższych anten (stalowych) oraz w sytuacjach, w których możliwe jest ułożenie dodatkowego kabla zasilającego i sterującego, zaleca się instalację siłownika do anteny PM. Przy czym trzeba mieć taką antenę, bo nie uda się założyć siłownika do anteny AE (stacjonarnej).

Jak sterowane są obrotnice jednokablowe?

Obrotnice jednokablowe tzw. DiSEqC do odbioru telewizji satelitarnej są zasilane i sterowane bezpośrednio przez odbiornik satelitarny za pomocą tego samego kabla koncentrycznego, który przenosi sygnał z konwertera do odbiornika. Wystarczy zrobić małą modyfikację na antenie, czyli podłączyć stary kabel do obrotnicy i zrobić przełączkę do konwertera LNB.

Do zarządzania silnikiem obrotnicy wykorzystywany jest protokół DiSEqC 1.2 i oprogramowanie USALS. Ten ostatni nie występuje we wszystkich odbiornikach/telewizorach, ale jest bardzo wygodny, ponieważ automatycznie przelicza pozycje satelitów poprzez współrzędne geograficzne miejsca instalacji, upraszczając tym samym ustawienie anteny i montaż obrotnicy. DiSEqC 1.2 jest obsługiwany przez prawie wszystkie odbiorniki/telewizory: po prostu włącz go w menu konfiguracyjnym i działaj na elementach sterujących obrotem anteny wschód-zachód. Gdy poziom sygnału i jakości są najwyższe dla odpowiedniej pozycji orbitalnej, zapisz pozycję i przejdź do następnego satelity. Jest to o tyle proste, że teoretycznie radzą sobie z tym sami klienci.

Czy konieczne jest doprowadzenie kabla elektrycznego do anteny obrotowej?

To zależy od typu silnika. Jeśli jest to pojedynczy kabel (DiSEqC 1.2/USALS), nie trzeba prowadzić kabla elektrycznego, ponieważ zasilanie płynie przez kabel koncentryczny. Jeśli natomiast silnik jest w siłowniku 36 V lub obrotnicy HH, zwykle stosowanym do większych i cięższych czasz (od 120 cm wzwyż), równolegle do kabla koncentrycznego trzeba poprowadzić 4-żyłowy kabel elektryczny.

Dwa przewody służą do doprowadzenia zasilania 36 V z pozycjonera (oznaczenie Motor), pozostałe dwa do wykrywania, poprzez czujnik, położenia silnika (kontaktron) tak, aby pozycjoner zliczał impulsy. Trzeba tu dodać, że nie wolno pomylić par tych kabli, bo to grozi uszkodzeniem kontaktronu w siłowniku. Kabel 2-żyłowy do kontaktronu może być dużo cieńszy.

Czy kompas wystarczy do ustawienia anteny satelitarnej czy potrzebny będzie wskaźnik/miernik?

Kompas pozwala poznać jedynie kierunek ustawienia czaszy na płaszczyźnie poziomej (azymut), na przykład 13°E dla satelity Hot Bird poprzez wstępne skierowanie uchwytu konwertera (LNB) w kierunku południowym, a następnie przesunięcie w lewo o 13 stopni.

Niezbędna jest również znajomość elewacji anteny, czyli nachylenia w płaszczyźnie pionowej. Kompas tego już nie pokaże. Te dane można łatwo uzyskać za pomocą odpowiednich aplikacji na iOS/Android lub stron internetowych, np. www.dishpointer.com. Takie aplikacje pomagają w skierowaniu czaszy na tego satelitę, na którego ma być ustawiona antena, ale nigdy nie da to w efekcie końcowym maksymalnego sygnału.

Miernik (a nie wskaźnik, bo ten tylko wskazuje, ze jest sygnał gorszy lub lepszy, ale nie mierzy żadnego parametru!) dostarcza znacznie więcej informacji, nie tylko o jakości i sile odbieranego sygnału, ale także pozwala zrozumieć, dzięki obrazom kanałów telewizyjnych wyświetlanych na wyświetlaczu LCD, czy antena jest skierowana w stronę pożądanego satelity, a nie tych obok.

Nawet najtańsze mierniki pozwalają szybko potwierdzić poprawny odbiór w sposób wyjątkowo prosty, a także daje możliwość weryfikacji poprawności działania całego systemu. Tylko miernik, a już nie wskaźnik czy kompas pozwoli nie tylko ustawić antenę, ale także idealnie ustawić kąt skręcenia konwertera, a to też jest ważne.

Czy można poprowadzić kabel koncentryczny tv-sat w tym samym kanale (blisko siebie) co kable zasilające?

Podczas montażu instalacji elektrycznej bezwzględnie zaleca się stosowanie osobnych prowadnic/kanałów dla instalacji antenowych (telewizja naziemna/satelitarna), zasilania (gniazda elektryczne, włączniki światła, itp.) oraz serwisowe (kabel sieciowy, skrętka) dla telefonu, światłowodu.

Jeżeli nie jest to możliwe po interwencji w istniejącym systemie, przejście w tej samej rurze instalacyjnej (peszli) bez wkładek separatorów jest dozwolone tylko przy odpowiednim zwymiarowaniu osłony kabla koncentrycznego i odpowiedniej próbie napięcia w wodzie. Te specjalne kable antenowe mogą być instalowane z kablami zasilającymi dla systemów kategorii I, z oznaczeniem zarówno 450/750 V, jak i 0,6/1 kV, stosowanymi w systemach o napięciu znamionowym do ziemi (Uo) do 400 V.

Biorąc pod uwagę duże ryzyko wyładowań elektrycznych i potencjalnego pożaru spowodowanego zwarciem, nie zaleca się samodzielnego wykonywania tego typu okablowania i zalecamy konsultację z profesjonalnym instalatorem.

Czy światłowodowe systemy satelitarne mają te same ograniczenia jak zwykłe instalacje anten satelitarnych?

Nie. Wśród wielu zalet światłowodu nad kablem koncentrycznym jest możliwość okablowania razem z liniami energetycznymi oraz całkowita odporność na zakłócenia elektromagnetyczne (światłowód nie generuje ich ani nie ucierpi z powodu idących równolegle kabli elektrycznych).

Czy mogę poprowadzić kabel koncentryczny razem z kablem telefonicznym?

Tak, normy IEC wymagają, aby linie różnych systemów instalowane w tym samym kanale lub rurze miały napięcia izolacji równe co najmniej wyższej wartości wymaganej przez oba systemy. W tym przypadku najwyższym napięciem jest to, które jest w kablu telefonicznym (48/60 V), a każdy kabel koncentryczny tv-sat ma napięcie izolacji około 300 V, a więc znacznie wyższe niż wymagane przez normy.

Mieszkam blisko morza, gdzie często wieje silny wiatr. Czy potrzebuję specjalnej anteny?

W miejscach szczególnie wietrznych, z dużymi wahaniami temperatury, zanieczyszczeniami lub obecnością soli, preferuje się stosowanie bardzo odpornych anten ze specjalną obróbką antykorozyjną, jeśli są to anteny stalowe. Są także anteny z laminatu szklano-epoksydowego z zatopioną wewnątrz folią aluminiową. Te anteny są wyjątkowo odporne na wiatr i niekorzystne warunki atmosferyczne, np. nad morzem. Sama czasza nie rdzewieje, a zawieszenie jest cynkowane ogniowo. Takie anteny w Polsce produkuje firma Laminas (od 1,2 m: OFC-1200, po 3,7 m: AS-3700). Często jest kilka wersji anten Laminas, w tym takie dodatkowo wzmocnione i z podgrzewaną powierzchnią lustra czaszy (G). Offsetowe anteny Laminas nie są tanie, ale znajdują nabywców, głównie kablówki lub nadawców poza Polską.

Anteny metalowe powinny być wykonane z wysokiej jakości materiałów (grubsza blacha aluminiowa lub stalowa, wspornik ze stali ocynkowanej, elementy zawieszenia ze stali nierdzewnej, itp.) i co najważniejsze mieć ramię nośne o podwójnym profilu lub dwóch dodatkowych wspornikach, co zapewnia większą sztywność, aby uniknąć drgania konwertera na wietrze.

Istotne jest też malowanie proszkowe i obróbka antyoksydacyjna konieczne w obliczu późniejszego występowania czynników korozyjnych, takich jak kwaśne deszcze, sól morska z bryzy oceanu czy morza, itp.

Wśród anten tej klasy zwracamy uwagę na włoskie anteny marki Fuba DAA 850 – 85 cm lub większe Fuba DAA 110 – 1,1 m w różnych kolorach: białym, szarym, grafitowym, ceglastym, brązowym. Dobrej jakości anteny aluminiowe produkuje też TechniSat. Tańsze anteny aluminiowe oferuje Triax, Inverto, Corab i Famaval. Jeśli pozwala na to budżet, można wybrać profesjonalne anteny Andrew z żywicy i włókna szklanego (SMC – Sheet Moulding Compound).