Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Wolne media są kluczowym filarem każdej demokracji i są niezbędne dla zdrowej gospodarki rynkowej.
W skali globalnej
Unia Europejska pozostaje bastionem wolnych mediów, wyznaczając standard jako kontynent demokratyczny. Jednak pojawiają się coraz bardziej niepokojące trendy. Opierając się na wcześniejszych wysiłkach, Komisja podjęła szereg środków w celu ochrony wolności i pluralizmu mediów w UE. Doprowadziło to do wniosku w sprawie europejskiej ustawy o wolności mediów, przedstawionej przez Komisję 16 września 2022 r.
Komisja Europejska przyjęła europejską ustawę o wolności mediów, opisując ją jako nowy zestaw przepisów chroniących pluralizm i niezależność mediów w UE.
Jak to wpłynie na relacje media - państwo w takich krajach, jak Polska czy Węgry?
Proponowane unijne rozporządzenie obejmuje m.in. zabezpieczenia przed ingerencją polityczną w decyzje redakcyjne oraz przed inwigilacją. Kładzie nacisk na niezależność i stabilne finansowanie mediów publicznych, a także na przejrzystość własności mediów i przydziału reklam państwowych. Określa również środki ochrony niezależności redaktorów i ujawniania konfliktów interesów. Wreszcie ustawa zajmie się kwestią koncentracji mediów i utworzy nową niezależną europejską radę ds. usług medialnych, składającą się z krajowych organów ds. mediów. Komisja przyjęła również uzupełniające zalecenie, aby wspierać wewnętrzne gwarancje niezależności redakcyjnej.
- W ciągu ostatnich lat widzieliśmy różne formy nacisku na media
– skomentowała Věra Jourová, wiceprezes ds. wartości i przejrzystości.
- Czas najwyższy działać. Musimy ustalić jasne zasady: żaden dziennikarz nie powinien być szpiegowany z powodu wykonywanej pracy; żadne media publiczne nie powinny stać się kanałem propagandowym. To właśnie proponujemy dzisiaj po raz pierwszy: wspólne zabezpieczenia chroniące wolność i pluralizm mediów w UE.
Europejska ustawa o wolności mediów zapewni, że media – publiczne i prywatne – będą mogły łatwiej działać ponad granicami na rynku wewnętrznym UE, bez nadmiernej presji i z uwzględnieniem cyfrowej transformacji przestrzeni medialnej.
Tu są podstawy aktu o wolności mediów:
Ochrona niezależności redakcyjnej
Rozporządzenie zobowiąże państwa członkowskie do poszanowania rzeczywistej wolności redakcyjnej dostawców usług medialnych i poprawy ochrony źródeł dziennikarskich. Ponadto dostawcy usług medialnych będą musieli zapewnić przejrzystość własności poprzez publiczne ujawnianie takich informacji oraz podjąć środki w celu zagwarantowania niezależności indywidualnych decyzji redakcyjnych.
Zakaz korzystania z oprogramowania szpiegującego w mediach
Ustawa o wolności mediów zawiera silne zabezpieczenia przed wykorzystaniem oprogramowania szpiegującego w mediach, dziennikarzach i ich rodzinach.
Niezależne media publiczne
Tam, gdzie istnieją media publiczne, ich finansowanie powinno być odpowiednie i stabilne, aby zapewnić niezależność redakcyjną.
Szefowie i zarząd mediów publicznych będą musieli być mianowani w sposób przejrzysty, otwarty i niedyskryminujący. Dostawcy mediów publicznych dostarczają wiele informacji i opinii w sposób bezstronny, zgodnie z ich misją świadczenia usługi publicznej.
Test pluralizmu mediów
Ustawa o wolności mediów wymaga od państw członkowskich oceny wpływu koncentracji rynku mediów na pluralizm mediów i niezależność redakcyjną. Wymaga również, aby wszelkie środki ustawodawcze, wykonawcze lub administracyjne podjęte przez państwo członkowskie, które mogą mieć wpływ na media, były należycie uzasadnione i proporcjonalne.
Przejrzysta reklama państwowa
Ustawa o wolności mediów ustanowi
nowe wymogi w zakresie przydziału reklamy państwowej do mediów, tak aby była przejrzysta i niedyskryminująca. Ustawa zwiększy również przejrzystość i obiektywność systemów pomiaru oglądalności, które mają wpływ na przychody z reklam w mediach, w szczególności w Internecie.
Ochrona treści medialnych w Internecie
Na podstawie ustawy o usługach cyfrowych ustawa o wolności mediów zawiera zabezpieczenia przed nieuzasadnionym usuwaniem treści medialnych wyprodukowanych zgodnie z profesjonalnymi standardami. W przypadkach, które nie wiążą się z ryzykiem systemowym, takim jak dezinformacja, bardzo duże platformy internetowe, które zamierzają usunąć określone legalne treści medialne uznane za sprzeczne z zasadami platformy, będą musiały poinformować dostawców usług medialnych o przyczynach, zanim takie usunięcie stanie się skuteczne. Wszelkie skargi składane przez dostawców usług medialnych będą musiały być rozpatrywane w pierwszej kolejności przez te platformy.
Nowe prawo użytkownika do dostosowywania oferty medialnej
Ustawa o wolności mediów wprowadzi prawo do dostosowywania oferty medialnej na urządzeniach i interfejsach, takich jak telewizory z dostępem do Internetu, umożliwiając użytkownikom zmianę ustawień domyślnych w celu odzwierciedlenia ich własnych preferencji.
Wnioskowi towarzyszy zalecenie określające szereg dobrowolnych najlepszych praktyk zebranych z sektora i mających na celu promowanie niezależności redakcyjnej i większej przejrzystości własności. Zalecenie zapewnia zestaw narzędzi dobrowolnych środków, które firmy medialne mogą wziąć pod uwagę, takich jak warunki niezależnego tworzenia treści redakcyjnych, poprzez umożliwienie dziennikarzom uczestniczenia w decyzjach kluczowych dla funkcjonowania mediów, strategie zapewniające długoterminową stabilność informacji produkcja treści.
Komisja proponuje utworzenie nowej niezależnej Europejskiej Rady ds. Usług Medialnych.
Ma być złożona z krajowych organów ds. mediów. Rada będzie promować skuteczne i spójne stosowanie ram prawa medialnego UE, w szczególności pomagając Komisji w przygotowywaniu wytycznych dotyczących kwestii regulacyjnych dotyczących mediów. Będzie również mógł wydawać opinie na temat środków i decyzji krajowych mających wpływ na rynki mediów i koncentracje rynków mediów.
Rada będzie również koordynować krajowe środki regulacyjne dotyczące mediów spoza UE, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, aby zapewnić, że media te nie obchodzą obowiązujących przepisów w UE. Zarząd zorganizuje również zorganizowany dialog między bardzo dużymi platformami internetowymi a sektorem medialnym w celu promowania dostępu do różnorodnych ofert medialnych oraz monitorowania przestrzegania przez platformy inicjatyw samoregulacyjnych, takich jak kodeks postępowania UE w zakresie dezinformacji.
Parlament Europejski i państwa członkowskie będą musiały omówić wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia w ramach zwykłej procedury ustawodawczej. Po przyjęciu będzie bezpośrednio stosowany w całej Unii Europejskiej. Komisja będzie zachęcać do dyskusji, zwłaszcza w ramach Europejskiego Forum Mediów Informacyjnych, na temat dobrowolnych praktyk firm medialnych związanych z towarzyszącym zaleceniem.
Materiał chroniony prawem
autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.