„Paszporty Wolności 2022” na kanałach TVP

dodano: 2022-11-23 16:52
autor: Łukasz Knapik | źródło: TVP

W środę, 23 listopada br. o godz. 18:00 na kanale TVP Historia, a w kolejnych dniach w stacji TVP Dokument, wyemitowany zostanie premierowo 1. odcinek 2. sezonu programu „Paszporty Wolności”. Zaprezentowane zostaną sylwetki Andrzeja Michałowskiego, Hanny Łukowskiej-Karniej, Ireneusza Haczewskiego, Janiny Chmielowskiej, Stanisława Śmigla, Marka Harasiuka, Piotra Hlebowicza, Jana Sikorskiego, Wojciecha Stawiszyńskiego i Sławomira Kretkowskiego. Emisja gali odbędzie się w poniedziałek, 12 grudnia br. o godz. 22:30 na kanale TVP1. Laureaci zostali wyłonieni dzięki zaangażowaniu: Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność, Instytutu Pamięci Narodowej (IPN), Stowarzyszenia Godność i Stowarzyszenia Wolnego Słowa.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Telewizja Polska zaprasza na drugą edycję projektu „Paszporty Wolności”, którego celem jest „przywrócenie pamięci i zasłużonego miejsca w historii nieznanym bohaterom walki o wolność, godność i niepodległość”. Jak czytamy w komunikacie, działania członków Solidarności wywarły olbrzymi wpływ na upadek reżimu komunistycznego i przemiany ustrojowe w Polsce, ale burzliwe lata 80. ubiegłego wieku i znany na całym świecie ruch wolnościowy miały znacznie więcej cichych i anonimowych bohaterów, niż dziś mogłoby się wydawać. Uczestnicy „Paszportów Wolności” to zasłużeni działacze antykomunistycznego podziemia lat 80. ubiegłego wieku, którzy z różnych powodów zostali pominięci na kartach historii. W ramach projektu powstała seria dokumentalna przedstawiający ich sylwetki. Na premierę pierwszego odcinka drugiej serii „Paszportów Wolności” TVP Historia zaprasza w środę, 23 listopada br. o godzinie 18:01.

Od środy, 23 listopada do poniedziałku, 12 grudnia br. w stacji TVP Historia emitowana będzie druga seria dokumentalna „Paszporty Wolności” w reżyserii Sławomira Koehlera. Widzowie w dziesięcioodcinkowej serii poznają historię bohaterskiej walki z komunistycznym reżimem: Andrzeja Michałowskiego, Hanny Łukowskiej-Karniej, Ireneusza Haczewskiego, Janiny Chmielowskiej, Stanisława Śmigla, Marka Harasiuka, Piotra Hlebowicza, Jana Sikorskiego, Wojciecha Stawiszyńskiego i Sławomira Kretkowskiego.

Laureaci „Paszportów Wolności” zostali wyłonieni dzięki zaangażowaniu: Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność, Instytutu Pamięci Narodowej, Stowarzyszenia Godność oraz Stowarzyszenia Wolnego Słowa.

Emisja gali, podczas której zostaną uhonorowani laureaci „Paszportów Wolności”, odbędzie się w poniedziałek, 12 grudnia br. o godzinie 22:30 na kanale TVP1 (więcej tutaj).

„Paszporty Wolności” - sezon 2., w kolejnych odcinkach:

Odcinek 1.: „Andrzej Michałowski”
emisja: w środę, 23 listopada br. o 18:01 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1946 roku w Bielawie. W sierpniu 1980 roku był uczestnikiem strajku w zarządzie Portu Gdańsk, wchodził w skład Komitetu Strajkowego. Od września 1980 roku był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność, m.in. w 1981 roku był wiceprzewodniczącym Sekcji Krajowej Żeglugi i Gospodarki Morskiej. W dniach 13-19 grudnia 1981 roku współorganizował strajk w Porcie Gdańskim, był członkiem Komitetu Strajkowego. Współpracował z podziemnymi organizacjami, m.in. Ogólnopolskim Komitetem Oporu. Od maja 1982 roku był członkiem Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność w Gdańsku. W tym czasie został aresztowany, następnie skazany przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na 5 lat więzienia, osadzony w Zakładzie Karnym w Potulicach. We wrześniu 1983 roku nie wrócił z przepustki i kontynuował działalność podziemną - był m.in. twórcą i kierownikiem drukarń podziemnych na terenie Trójmiasta. We wrześniu 1985 roku został ponownie aresztowany, zwolniony (warunkowo) w październiku 1986 roku. W latach 1987-1990 przebywał na emigracji w Norwegii, gdzie był wiceprzewodniczącym Solidaritet Norge-Polen. W 2006 roku Andrzej Michałowski został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Odcinek 2.: „Hanna Łukowska-Karniej”
emisja: w czwartek, 24 listopada br. o 18:00 na kanale TVP Historia
Urodzona w 1941 roku w Nowej Borowlance w Kraju Ałtajskim na Syberii. Od 1979 roku prowadziła tajną bibliotekę wydawnictw niezależnych, zajmowała się także kolportażem „Biuletynu Dolnośląskiego”. Od września 1980 roku była członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Po wprowadzeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku, ukryła Kornela Morawieckiego, a jej mieszkanie stało się miejscem utworzenia struktury poligraficznej i kolportażowej Regionalnego Komitetu Strajkowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność Dolny Śląsk. Była główną łączniczką i asystentką Morawieckiego - organizowała miejsca jego ukrywania się i tajnych spotkań. W czerwcu 1982 roku współorganizowała Solidarność Walczącą, wchodziła w skład Rady i Komitetu Wykonawczego SW. Podczas działalności opozycyjnej była wielokrotnie zatrzymywana i poddawana rewizjom. W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku dwukrotnie na kilka miesięcy trafiła do aresztu. W 2007 roku Hanna Łukowska-Karniej została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2016 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 3.: „Ireneusz Haczewski”
emisja: w piątek, 25 listopada br. o 18:01 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1941 roku w Borszczowie koło Kamieńca Podolskiego (obecnie Ukraina). Od września 1980 roku był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność, m.in. organizował struktury związku w zakładach pracy na Lubelszczyźnie. Od 13 grudnia 1981 roku, po wprowadzeniu stanu wojennego, działał w podziemiu (był pomysłodawcą i założycielem konspiracyjnej sieci Radia Solidarność na Lubelszczyźnie, tworzył sprzęt nadawczy na jej potrzeby). W lutym 1984 roku został aresztowany, zwolniony w lipcu 1984 roku na mocy amnestii. W 1987 roku był twórcą i redaktorem kwartalnika filmowego „Niezależny ViR”. Razem z żoną Barbarą, w latach 1987-1988, organizowali w swoim mieszkaniu projekcje filmów niedopuszczonych przez cenzurę. Był krajowym korespondentem Radia Wolna Europa (w latach 1988-1989). W trakcie działalności opozycyjnej był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. W 2006 roku Ireneusz Haczewski został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2016 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 4.: „Janina Chmielowska”
emisja: w środę, 30 listopada br. o 18.00 na kanale TVP Historia
Urodzona w 1954 roku w Sosnowcu. W latach 1982-1989 zajmowała się kolportażem niezależnych pism „Robotnik” i „Opinie” oraz książek Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOW-a. We wrześniu 1980 roku wstąpiła do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. W 1981 roku była członkiem zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Ponadto należała także do Regionalnego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Od wprowadzenia stanu wojennego do 1990 roku przebywała w ukryciu. W latach 1982-1989 była założycielką, a także przewodniczącą Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. W tym czasie była zaangażowana w druk i kolportaż prasy podziemnej, do której także pisywała. W latach 1985-1990 była członkiem Solidarności Walczącej, a także przewodniczącą Oddziału katowickiego Solidarności Walczącej. Później pełniła funkcję przewodniczącej krajowego Komitetu Wykonawczego Solidarności Walczącej oraz współprzewodniczącej (wraz z Piotrem Hlebowiczem) Autonomicznego Wydziału Wschodniego Solidarności Walczącej. W 2007 roku Janina Chmielowska została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2015 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 5.: „Stanisław Śmigiel”
emisja: w czwartek, 1 grudnia br. o 17:28 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1953 roku w Lipnie. W 1977 roku rozpoczął współpracę z Komitetem Obrony Robotników i pismami niezależnymi. Od 1978 roku był współtwórcą środowiska opozycyjnego w Toruniu, zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. W 1979 r. był współzałożycielem Klubu Samoobrony Społecznej Regionu Wielkopolsko-Kujawskiego. We wrześniu 1980 roku został członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Zainicjował powstanie związku w Toruńskiej Przędzalni Czesankowej Merinotex. Był współtwórcą Toruńskiej Oficyny Niezależnych (1981 roku), a także współorganizatorem toruńskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany (od grudnia 1981 roku do lipca 1982 roku). W 1983 roku był współtwórcą i kierownikiem podziemnego wydawnictwa Kwadrat, organizował też emisje podziemnych audycji na fonii programu telewizyjnej. W listopadzie 1984 roku na ponad miesiąc trafił do aresztu. W 1986 roku był inicjatorem Klubu Myśli Politycznej. W latach 1986-1988 był członkiem Regionalnej Komisji Wykonawczej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność w Toruniu, a później wszedł także w skład Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność we wspomnianym mieście. W czasie działalności opozycyjnej był wielokrotnie zatrzymywany na 48 godzin, przesłuchiwany i poddawany rewizjom. W 2007 roku Stanisław Śmigiel został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2015 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 6.: „Marek Harasiuk”
emisja: w piątek, 2 grudnia br. o 18:01 na kanale TVP Historia
Urodzony 1960 roku w Warszawie. Od października 1980 roku był działaczem Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Warszawskim. Po wprowadzeniu stanu wojennego był członkiem grupy działającej w ramach Komitetu Porozumienia Międzyzakładowego Solidarności i Grup Oporu Solidarni. Uczestniczył w akcjach ulicznych, m.in. brał udział w ochronie manifestacji, malowaniu napisów na murach, akcjach ulotkowych. W latach 1984-1989 był (pod pseudonimem Generał) działaczem „Armenii”, w latach 1987-1989 był związany z Radiem Solidarność, a także z Solidarnością Polsko-Czechosłowacką, (m. in. przerzucał podziemną literaturę przez granicę w Tatrach Zachodnich). W latach 1988-1990 był członkiem Solidarności Walczącej (uczestniczył w akcjach ulotkowych, zajmował się też kolportażem, m.in. podziemnego pisma „Horyzont”). Od 2001 roku jest adwokatem. W 2007 roku Marek Harasiuk został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, a w roku 2018 Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 7.: „Piotr Hlebowicz”
emisja: w środę, 7 grudnia br. o 18:01 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1963 roku w Morągu. We wrześniu 1980 roku wstąpił w szeregi Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność, gdzie pełnił funkcję m. in. wiceprzewodniczącego wiejskich struktur w Zagórzanach. Razem z ojcem, Jerzym Hlebowiczem, w 1981 roku organizował struktury Solidarności Rolników Indywidualnych w rejonie Gdowa i gmin sąsiednich. W 1982 roku był współzałożycielem podziemnego pisma „Kurierek B”. Od 1982 roku koordynował prace Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników w Małopolsce. Ponadto zajmował się drukiem pisma Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników „Żywią i Bronią”. W 1986 roku stanął na czele Porozumienia Prasowego Solidarność Zwycięży. Pisał artykuły, zajmował się tłumaczeniem, organizował działalność wydawniczą (m. in. w swoim domu w Zagórzanach). Od 1985 roku był związany z Solidarnością Walczącą. W latach 1986-1991 pełnił funkcję koordynatora Krakowskiego Oddziału Solidarności Walczącej, a od 1988 roku współprzewodniczył (wraz z Jadwigą Chmielowską) Wydziałowi Wschodniemu Solidarności Walczącej. W marcu 1989 roku był delegatem na zjazd krajowy Solidarności Rolników Indywidualnych w Warszawie. W 2007 roku Piotr Hlebowicz został odznaczony Krzyżem Ofierskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2016 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 8.: „Ksiądz Jan Sikorski”
emisja: w czwartek, 8 grudnia br. o 18:02 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1935 roku w Kaliszu. Duchowny katolicki. Z opozycją związał się w latach 80. ubiegłego wieku. W okresie stanu wojennego posługiwał internowanym osadzonym w więzieniu na warszawskiej Białołęce (m.in. przenosił grypsy i listy od rodzin). Po zwolnieniu internowanych z więzienia organizował dla nich comiesięczne nabożeństwa, a po męczeńskiej śmierci księdza Jerzego Popiełuszki odprawiał msze święte za ojczyznę w kościele Świętego Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. W 2007 roku ksiądz Jan Sikorski został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2019 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 9.: „Wojciech Stawiszyński”
emisja: w piątek, 9 grudnia br. o 18.00 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1951 roku w Warszawie. W latach 1979-1981 był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników, zajmował się także kolportażem wydawnictw niezależnych (m.in. „Robotnika”). Od października 1980 roku był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Należał do grona współzałożycieli związku na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Od grudnia 1981 roku był współorganizatorem i szefem (do 1982 roku) Terenowego Komitetu Oporu Solidarności. Ponadto był także współzałożycielem pisma „AIT” (Agencja Informacyjna Terenowego Komitetu Oporu Solidarności) oraz redaktorem i wydawcą „Sektora”. W latach 1982-1989 współpracował z „Tygodnikiem Mazowsze”. W tym okresie był też szefem pisma „Armenia”. W latach 1984-1989 stał na czele Radia Solidarność w Warszawie. W 1986 roku wszedł w skład Regionalnego Komitetu Wykonawczego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność Region Mazowsze. W 2009 roku Wojciech Stawiszyński został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2019 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

Odcinek 10.: „Sławomir Kretkowski”
emisja: w poniedziałek, 12 grudnia br. o 18:04 na kanale TVP Historia
Urodzony w 1947 roku w Płocku, zmarł w 2022 roku. W latach 1965-1966 był współpracownikiem Wojciecha Ziembińskiego. W tym czasie wykonywał i kolportował ulotki o przemilczanych przez komunistyczne władze rocznicach historycznych. Był związany ze środowiskiem tak zwanych Komandosów. W styczniu 1968 roku zbierał podpisy pod listem w obronie Adama Michnika zagrożonego relegowaniem z Uniwersytetu Warszawskiego oraz pod listem przeciwko zdjęciu „Dziadów” ze sceny Teatru Narodowego. Był także współorganizatorem ulicznego protestu po ostatnim przedstawieniu „Dziadów”. W marcu 1968 roku został relegowany z Uniwersytetu Warszawskiego z zakazem podejmowania studiów na wszystkich uczelniach w kraju. Przez ponad rok przebywał w areszcie. Po zwolnieniu ponownie nawiązał współpracę z Wojciechem Ziembińskim. Od 1976 roku był współpracownikiem Polskiego Porozumienia Niepodległościowego i Komitetu Obrony Robotników. Od 1977 roku zajmował się składem, drukiem i kolportażem pisma „Rzeczpospolita”. Ponadto pracował jako fotograf w Niezależnej Oficynie Wydawniczej (NOW-ej). Od września 1980 roku związany z Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Solidarność. Od grudnia 1981 roku do lipca 1982 roku był internowany. W latach 80. ubiegłego wieku współpracował z podziemnymi pismami „Praworządność. Dokumenty”, „Praworządność”, „Solidarność Narodu” i „Polska Jutra”. Ponadto organizował druk pism „Robotnik Mazowiecki” i „Serwis Informacyjny Solidarności”. W 2006 roku Sławomir Kretkowski został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2017 roku Krzyżem Wolności i Solidarności.

„Paszporty Wolności” - sezon 2., emisja na kanałach TVP1, TVP Historia i TVP Dokument.

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.