Alternatywny plan cyfryzacji w Polsce

dodano: 2009-02-21 01:28 | aktualizacja: 2009-02-23 18:22
autor: Anita Dąbek | źródło: Instytut Łączności

W Zakładzie Kompatybilności Elektromagnetycznej Instytutu Łączności we Wrocławiu, w latach 2006-2008 zrealizowano projekt rozwojowy MNiSW, dotyczący opracowania metody i harmonogramu uruchamiania emisji naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T oraz wyłączania stacji analogowych. Pod koniec 2008 roku przedstawiono go Ministerstwu Infrastruktury, Urzędowi Komunikacji Elektronicznej oraz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Propozycje te zostały również skonsultowane z nadawcą publicznym (TVP) oraz z głównym operatorem infrastruktury sieciowej RTV (TP EmiTel).

W ramach projektu zaproponowano metodę sekwencyjnego uruchamiania emisji cyfrowych DVB-T, połączoną z wyspowym wyłączaniem telewizji analogowej na przestrzeni lat 2009-2012, umożliwiającą zakończenie procesu cyfryzacji w Polsce w 2012 r., zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej. Przy opracowywaniu harmonogramu cyfryzacji uwzględniono następujące czynniki:

- okres emisji równoległej (simulcast) (od momentu skompletowania pokrycia sygnałem cyfrowym wewnątrz wyspy nie może on być krótszy niż 11 miesięcy i dłuższy niż 18 miesięcy);
- wyłączenie emisji analogowej na kolejnych wyspach (będzie ono następować w odstępach 6 miesięcy - z wyjątkiem etapu 2);
- stopień przygotowania bazy nadawczej wewnątrz wyspy - gotowość do rozpoczęcia emisji cyfrowej;
- wielkość wyspy, szacowaną liczbę odbiorników cyfrowych koniecznych do wyposażenia gospodarstw domowych;
- status ekonomiczny regionu, stopień zamożności społeczeństwa.

Harmonogram cyfryzacji podzielono na 8 regionów - wysp różnej wielkości, które przewidziano do realizacji w sześciu etapach.

Etap I: Woj. lubuskie i Warszawa - termin wyłączenia 1.12.2009r.

Wybór woj. lubuskiego do pierwszego etapu konwersji wynika z faktu, że obie stacje nadawcze (Zielona Góra, Żagań), wystarczające do pokrycia całego województwa, są gotowe do uruchomienia emisji cyfrowej już z początkiem 2009 roku. Jest to najmniejsza z terytorialnych wysp, z najmniejszą liczbą gospodarstw domowych, które muszą być wyposażone w urządzenia do odbioru TV cyfrowej. Ponadto, ze względu na bliskość granicy z Niemcami, które emisję cyfrową prowadzą od 2003 r., w tym rejonie społeczeństwo jest już przekonane do konieczności i potrzeby dokonania konwersji.

Propozycja równoległego umieszczenia w tym etapie Warszawy jest całkowicie zrozumiała, gdyż stanowi ona centrum życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego kraju. Rejon ten odznacza się wysokim stopniem zamożności i otwarciem społeczeństwa na nowe technologie. Występuje tu też duże zapotrzebowanie na wykorzystanie zwalnianych kanałów telewizyjnych w ramach dywidendy cyfrowej: albo jako wzbogacanie oferty telewizyjnej kolejnymi programami standardowej (SD) czy wysokiej rozdzielczości (HD), albo w ramach przeznaczeń dla innych służb radiowych. Dodatkowym argumentem za jak najszybszym uruchomieniem emisji cyfrowej w Warszawie jest zła jakość odbioru sygnałów telewizji analogowej u niektórych odbiorców, po przeniesieniu stacji nadawczych z PKiN do obiektu w Łazach.

Etap pierwszy będzie stanowić ponadto okres zdobywania doświadczeń przede wszystkim w zakresie skuteczności kampanii informacyjno-promocyjnej, a także zdolności rynku do zapewnienia dostatecznej oferty urządzeń odbiorczych.

Proponowany jest termin wyłączenia 1.12.2009r., ponieważ nie zaleca się wyłączeń w zimie, a tym bardziej w dni wolne od pracy, gdy sklepy z odbiornikami są zamknięte (tak byłoby 31.12.2009r.). Ponadto wyłączenie w okresie przedświątecznym może zmobilizować mieszkańców do zakupów telewizorów ze zintegrowanym odbiornikiem cyfrowym lub jedynie urządzeń do odbioru tj. STB (set-top-boksów). Grudniowy okres przedświąteczny oznacza też tradycyjnie zwiększenie zakupu odbiorników telewizyjnych w porównaniu do innych okresów w ciągu roku. Analogiczne daty zastosowano także w kolejnych etapach.

Etap II: Woj. śląskie, opolskie, łódzkie - termin wyłączenia 1.12.2010r.

Etap drugi obejmuje silną pod względem ekonomicznym i największą pod względem liczby ludności wyspę, w której liczba odbiorników cyfrowych niezbędna do wyposażenia gospodarstw domowych znacznie przekracza milion. Stąd wydłużono okres simulcastu, a wyłączenie TVA nastąpi dopiero po roku od "zamknięcia" poprzedniej wyspy. W województwie śląskim istnieje świadomość konieczności konwersji w związku z pilotażową emisją cyfrową prowadzoną na południu województwa od 2004 r. Istotny problem może stanowić konieczność wymiany u konsumentów urządzeń set-top-box w standardzie MPEG-2 na MPEG-4 H.264/AVC. Z tego też względu, określając liczbę odbiorników cyfrowych niezbędnych do wyposażenia gospodarstw domowych, nie uwzględniono istniejących STB MPEG-2 (zresztą ich liczba nie jest dokładnie znana).

Etap III: Woj. małopolskie, podkarpackie oraz dolnośląskie - termin wyłączenia 30.06.2011r.

W tym etapie proponuje się równoległą implementację telewizji cyfrowej w dwóch nie sąsiadujących ze sobą wyspach. W woj. dolnośląskim i małopolskim poziom zamożności społeczeństwa jest dość wysoki, natomiast w woj. podkarpackim, podobnie jak na Śląsku, obserwuje się zwiększoną świadomość konieczności konwersji (emisja pilotażowa od 2004 r.) oraz konieczność wymiany STB MPEG-2 na MPEG-4 H.264/AVC. Łączna liczba niezbędnych odbiorników cyfrowych wewnątrz obu wysp przekracza 1 milion.

Etap IV: Woj. wielkopolskie, zachodniopomorskie, pomorskie - termin wyłączenia 1.12.2011r.

Wysoka pozycja ekonomiczna regionów składających się na tę wyspę uzasadniałaby ulokowanie jej we wcześniejszym, np. trzecim etapie implementacji (przed woj. małopolskim i woj. podkarpackim). Jednakże dla całkowitego pokrycia wyspy sygnałem cyfrowym jest niezbędne wybudowanie stacji nadawczej Gniezno, której oddanie do eksploatacji jest przewidywane w połowie 2010 roku. Dla zapewnienia, przynajmniej 1 roku simulcastu obejmującego wyspę w całości, termin jej "zamknięcia" ustalono na połowę 2011 roku.

Etap V: Woj. kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, podlaskie - termin wyłączenia 30.06.2012r.

Wewnątrz tej wyspy znalazły się regiony najsłabsze ekonomicznie (niski poziom zamożności społeczeństwa, wysokie bezrobocie). Relatywnie niewielka jest też liczba odbiorników niezbędnych do wyposażenia konsumentów (620 tys.). Dane te uzasadniałyby ulokowanie tej wyspy w końcowym etapie implementacji. Jednakże część wyspy jest pokryta sygnałem z nadajnika w Płocku, leżącego w województwie mazowieckim, wcześniejsze jego wyłączenie pozbawiłoby dostępu do sygnału analogowego w okresie simulcastu sporą część woj. kujawsko-pomorskiego.

Etap VI: Woj. mazowieckie (bez Warszawy), świętokrzyskie, lubelskie - termin wyłączenia 1.12.2012r.

Proces implementacji zamyka wyspa, składająca się ze wschodnio-centralnych regionów kraju na średnim poziomie ekonomicznym. Z początkiem 2012 roku proces konwersji powinien nabrać już znacznego tempa i uzupełnienie wyposażenia gospodarstw domowych o brakujące 770 tys. odbiorników cyfrowych nie powinno nastręczać trudności większych niż w poprzednich etapach.

Podsumowanie

W przedstawionej oryginalnej propozycji harmonogramu cyfryzacji zaproponowano, aby wyłączenie jednego programu analogowego (nadawcy publicznego TVP) następowało 6 miesięcy przed całkowitym wyłączeniem wszystkich programów analogowych danej wyspy, co pozwoliłoby na poinformowanie społeczeństwa o zbliżającym się terminie wyłączenia emisji analogowej oraz umożliwiłoby uruchomienie w momencie wyłączenia danego programu trzeciego cyfrowego multipleksu ogólnopolskiego (MUX3). Ten multipleks (MUX3) mógłby oferować np. programy wysokiej rozdzielczości (HD), dostępne jeszcze przed całkowitym wyłączeniem emisji analogowej danej wyspy, zachęcając dodatkowo społeczeństwo do zakupu odbiorników cyfrowych (multipleksy MUX1 i MUX2 - zgodnie z aktualnymi propozycjami - nie będą miały możliwości szerokiej emisji programów HD). Możliwe jest także zrealizowanie niniejszego harmonogramu bez wyłączania jednego programu analogowego wcześniej, wyłączając wszystkie programy w jednym terminie, zapewniając identyczne traktowanie wszystkich nadawców w danym regionie. Jednak w takim przypadku, w momencie wyłączenia i tuż przed nim, dostępna oferta cyfrowa dla społeczeństwa byłaby ograniczona tylko do dwóch multipleksów.

Główną zaletą prezentowanego rozwiązania jest konstrukcja harmonogramu spełniającego zalecenia Komisji Europejskiej (wyłączenie transmisji analogowej w 2012 roku) oraz regionalizacja etapów w sposób przejrzysty wskazująca kolejność cyfryzacji poszczególnych części kraju, pozwalając tym samym na koncentrację sił i środków różnych grup biznesowych (nadawców, operatorów, dystrybutorów sprzętu i usług itd.) na konkretnych, kolejnych obszarach administracyjnych.

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.