Narodowe Święto Niepodległości w kanałach TVP

dodano: 2017-11-10 12:28
autor: Łukasz Knapik | źródło: TVP

„Powrócim pełni sławy”, „1920. Bitwa Warszawska”, „Podróże z historią”, „Było... nie minęło - Extra”, „Józef Piłsudski", „Spór o historię: Dlaczego 11 listopada?”, „Zapomniany generał - Tadeusz Jordan-Rozwadowski”, „#Dziedzictwo”, „Wojna i Polska”, „Ach śpij kochanie - przeboje dwudziestolecia międzywojennego”, „Nikt tylko ty”, „Śmierć prezydenta”, „Kulturalni.pl”, „Racja stanu”, „Z archiwum Filmoteki Narodowej: Obraz odzyskania niepodległości”, „Margolcia i Miś zapraszają dziś”, „Teleranek”, „Petersburski Music Show”, „Supełkowe ABC” i transmisje to propozycje kanałów TVP na Święto Niepodległości.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Transmisje uroczystości narodowego Święta Niepodległości, premierowe filmy dokumentalne i fabularne, nowy cykl debat, programy publicystyczne, reportaże historyczne, specjalne wydania programów - to tylko niektóre z propozycji programowych przygotowanych przez TVP1, TVP2, TVP Polonia, TVP Kultura, TVP Historia, TVP ABC i TVP Info na 11 listopada.

W narodowe Święto Niepodległości TVP Info będzie na bieżąco transmitować wydarzenia związane z 11 listopada (m.in. o godzinie 9:00 mszę świętą ze Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie; o godzinie 11.40 - także w TVP1 i TVP Polonia - państwowe uroczystości z okazji narodowego Święta Niepodległości na placu Piłsudskiego w Warszawie). W TVP1 emisja filmu „1920. Bitwa Warszawska” oraz widowisko multimedialne „Powrócim pełni sławy”. W TVP2 widzowie zobaczą m.in. specjalny odcinek programu „Podróże z historią” oraz „Było... nie minęło - Extra”.

W sobotę, 11 listopada br. TVP Historia rozpocznie cykl sześciu debat „#Dziedzictwo” poświęconych polskiej tożsamości. TVP Kultura 99. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości uczci koncertami „Ach śpij kochanie - przeboje dwudziestolecia międzywojennego”, „Nikt tylko ty” oraz filmem „Śmierć prezydenta” Jerzego Kawalerowicza. Na antenie TVP Polonia widzowie obejrzą relacje z uroczystości państwowych, a także specjalne wydanie magazynu „Kulturalni.pl” z Muzeum Narodowego w Krakowie.

W Telewizji Polskiej nie zabraknie również propozycji dla najmłodszych widzów. W TVP ABC pojawią się specjalne wydania programów „Teleranek” i „Margolcia i Miś zapraszają dziś” o tym, czym jest narodowe Święto Niepodległości oraz jak być dobrym Polakiem. Na antenie pojawi się także spot patriotyczny w biało-czerwonych barwach.

TVP1:

„Święto Niepodległości 2017”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 11:40
Transmisja uroczystości na placu Piłsudskiego w Warszawie w 99. rocznicę odzyskania przez Rzeczpospolitą niepodległości. Oficjalne uroczystości upamiętniające wydarzenie pod patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy. Studio i komentarz do ceremoniału wojskowego towarzyszącego obchodom poprowadzi Przemysław Babiarz. Wśród jego gości m.in. prof. Wojciech Roszkowski. Transmisja także w TVP Polonia i TVP Info.

„Powrócim pełni sławy”
emisja; w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 13:30
Widowisko multimedialne z okazji  rocznicy odzyskania  przez Polskę niepodległości, podczas którego pieśni Legionów Polskich wybrzmią w specjalnych, współczesnych aranżacjach, w scenografii opartej o technikę uprzestrzenniania zdjęć archiwalnych. Dzięki takiemu zabiegowi głównym obrazem towarzyszącym śpiewającym artystom  będzie postać marszałka Józefa Piłsudskiego lub żołnierzy z Legionów Polskich, a grafika koncertu przypomni także Orły Strzeleckie i Legionowe, które były pierwszymi godłami odradzającego się Wojska Polskiego. Poza tekstami pieśni w koncercie wykorzystane zostaną fragmenty pamiętników  lub listów żołnierzy podążających  szlakiem bojowym o niepodległą. Wśród artystów m.in. Krzysztof Cugowski, Halina Mlynkova, Natalia Szroeder, Krzysztof Kiljański, Dariusz Malejonek, Rafał Brzozowski, Janusz Radek, Kamil Bednarek, Anja Orthodox, Skubas, Warszawska Orkiestra Sentymentalna. Widowisko poprowadzi Olgierd Łukaszewicz, natomiast specjalnie nagrany przez Marcina Bosaka obraz posłuży do hologramu Józefa Piłsudskiego. Program pokażą także TVP Polonia i TVP Kultura.

„1920. Bitwa Warszawska”
emisja: w sobotę, 11 listopada,2017 roku o 20:15
Jak czytamy w opisie, superprodukcja, wielki fresk historyczny o jednej z najważniejszych bitew w dziejach świata. Dzięki zwycięstwu w Bitwie Warszawskiej z 1920 roku Polska na 19 lat zachowała świeżo odzyskaną niepodległość. Klęska Armiii Czerwonej zatrzymała jej pochód na Europę, zmuszając Lenina i Trockiego do rezygnacji z planów rozpalenia „płomienia świętej rewolucji". Heroiczne zwycięstwo narodu polskiego nad sowiecką Rosją ukazane zostało oczyma dwojga głównych bohaterów: Aleksandry, tancerki warszawskiego kabaretu, i Jana, kawalerzysty, poety i idealisty o socjalistycznych poglądach. Kanwą są miłość i burzliwe losy bohaterów rozgrywające się na tle wojennej zawieruchy. O filmie - reżyseria: Jerzy Hoffman; obsada: Borys Szyc, Natasza Urbańska, Daniel Olbrychski, Bogusław Linda, Marian Dziędziel, Jerzy Bończak, Ewa Wiśniewska, Stanisława Celińska, Adam Ferency, Wojciech Solarz, Wiktor Zborowski, Wojciech Pszoniak.

TVP2:

„Podróże z historią”
odcinek 53.: „11 listopada - Dzień Niepodległości”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 13:25
W narodowe Święto Niepodległości Radosław Kotarski śledzi historyczne zwyczaje, które od lat Polacy praktykują właśnie tego dnia. W tym celu między innymi wypieka rogale marcińskie. Zastanawia się także, czy w dawnej Polsce istniały obchody niepodległościowe. A jeśli tak, to z czym były związane (więcej tutaj).

„Było... nie minęło - Extra”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 14:40
Podczas wypraw z Adamem Sikorskim widzowie dowiedzą się o burzliwej przeszłości ojczyzny, a także poznają regiony, które zamieszkała ludność napływowa. W odcinku: „Na stos rzuciliśmy nasz życia los...” - nawiązanie do rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Autorzy przybliżą bitwę z 1914 roku, która odbyła w okolicach Dęblina. Było to jedno z wielu starć Legionów Józefa Piłsudskiego, dzięki którym 11 listopada 1918 roku mogliśmy cieszyć się odzyskaniem niepodległej ojczyzny. Eksplozja niepodległości w roku 1918 nie byłaby możliwa, gdyby nie uporczywe dążenia niepodległościowe Polaków. Kiedy wybuchła I wojna światowa oczywistym stało się, iż o wolność musimy upominać się na polu bitwy. Najpierw w pole wyruszyła I Kompania Kadrowa, potem rozrosła się do pułków i brygad. Można powiedzieć, że bez czynu legionowego nie mielibyśmy szans przy stole rokowań pokojowych. Dla legionistów była to pierwsza tak ciężka bojowa próba z której wyszli w chwale. Laski i Anielin - dwie małe wioski w Puszczy Kozienickiej - dzięki nim trafiły do wojskowej legendy, a wiele lat później na płyty wyliczające pola najwspanialszych bitew na Grobie Nieznanego Żołnierza. Przez 4 dni od 22 października 1914 roku, podległe komendantowi bataliony robiły wszystko by utrzymać pękający na zachód od Wisły front państw centralnych. Autorzy programu postarają się odszukać najkrwawsze odcinki szturmu III batalionu Rydza Śmigłego. Wyjęte z ziemi pamiątki staną się zaczątkiem małego lokalnego muzeum. Na tym terenie pamięć Legionów jest do dziś przez lokalną społeczność pielęgnowana, a bohaterowie bitwy otoczeni szacunkiem. Autorzy „Było... nie minęło - Extra" na dwudziestokilometrowym obszarze dawnego frontu spróbują uchwycić pas natarcia naszych Legionistów i wydobyć pozostałe w ziemi pamiątki po nich (więcej tutaj).

TVP Polonia:

„Kulturalni.pl”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 16:00
Specjalne wydanie z Muzeum Narodowego w Krakowie o weekendzie niepodległościowym i wystawie „#Dziedzictwo” (więcej tutaj).

„Racja stanu”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 18:50
Wydanie specjalne programu. Jak czytamy w opisie, odzyskanie niepodległości - warunki, w jakich znalazła się niepodległa Polska (zagrożenia zewnętrzne, budowa struktur państwa, gospodarka), znaczenie Polski w Europie. Sukcesy II Rzeczypospolitej. Wnioski na dziś. Rozpoczynamy obchody 100-lecia odzyskania niepodległości (więcej tutaj i tutaj).

„Z archiwum Filmoteki Narodowej: Obraz odzyskania niepodległości”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 16:25
Do jakiej symboliki odwoływali się przedwojenni filmowcy epoki filmu niemego, by pokazać nasze walki o niepodległość? Jak w tym wypadku wyglądała prawda czasu i prawda ekranu? Na takie pytania między innymi twórcy będą próbowali odpowiedzieć w programie (więcej tutaj).

TVP Historia:

„Józef Piłsudski"
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 14:05
Film dokumentalny z 1937 roku autorstwa Ryszarda Ordyńskiego opowiadający o życiu marszałka Piłsudskiego. TVP weszła w jego posiadanie dzięki darowiźnie Wincentego Gawrona z USA, twórcy „Muzeum Niepodległości" w Chicago. „Epopeja czynu polskiego odtworzona z ocalałych autentycznych filmów, zebranych i opracowanych przez firmę Falanga" (z czołówki filmu). Ordyński w swym dokumencie pokazującym życie, walkę, dokonania marszałka, sięgnął po wszelkie dostępne materiały archiwalne: zdjęcia, fragmenty filmów, dokumenty, gazety, odezwy, mapy. Tam, gdzie brakowało ikonografii - jak np. w sekwencjach mówiących o uwięzieniu Piłsudskiego w Magdeburgu czy działalności tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej - wprowadził inscenizację zdarzeń. Wykorzystał także pieśni wojskowe, a skomponowanie muzyki do całości zlecił Janowi Maklakiewiczowi. Nie ograniczył się jednak do pokazania wyłącznie postaci bohatera. Przed kamerą przesuwają się także twarze innych bojowników o niepodległość, współpracowników marszałka, twórców młodej polskiej państwowości. Jak czytamy w opisie, film jest podwójnie interesujący. Dając widzowi możliwość zobaczenia unikatowych zdjęć, uświadamia mu zarazem, jak Józefa Piłsudskiego widzieli Polacy w latach 30. ubiegłego wieku, a także, jakie konwencje stosowali wówczas dokumentaliści - w warstwie obrazu i dźwięku oraz w komentarzu.

„Spór o historię: Dlaczego 11 listopada?”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 15:40
11 listopada, po 123 latach niewoli Polska odrodziła się jako niepodległe państwo. Od 1937 roku obchodzimy ten dzień jako Święto Niepodległości. 11 listopada to również dzień, kiedy w Compigne podpisany został rozejm kończący wielką wojnę. Odzyskanie wolności w 1918 roku nie było aktem jednorazowym - władza zaborców słabła i ustępowała pod naciskiem Polaków w różnym czasie. 12 września 1917 roku powstała Rada Regencyjna Królestwa Polskiego. 7 października 1918 roku ogłosiła ona orędzie do narodu polskiego zapowiadające odzyskanie niepodległości przez Polskę. Trzy tygodnie później w Krakowie władzę przejęła Polska Komisja Likwidacyjna. W zaborze pruskim odzyskanie niepodległości stało się możliwe dopiero w roku 1919. W istniejącej sytuacji na znaczeniu zyskały wydarzenia w Warszawie. 10 listopada 1918 roku przybył tu z Magdeburga Józef Piłsudski. Następnego dnia komendant przejął z rąk Rady Regencyjnej władzę wojskową, a 14 listopada pełnię władzy politycznej. O wolność walczyły wszystkie liczące sie ugrupowania polityczne, zaś w przygotowaniu kraju do niepodległości doniosłą rolę odegrała zwykle niedoceniana - Rada Regencyjna. To m.in. wojsko jej podległe rozbrajało Niemców na ulicach Warszawy w 1918 roku. O niepodległości dyskutują: Jan Żaryn, Andrzej Ajnenkiel, Grzegorz Nowik. Rozmowę prowadzi Marek Zając.

„Zapomniany generał - Tadeusz Jordan-Rozwadowski”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 16:25
Jak czytamy w opisie, film dokumentalny przypominający postać i historię jednego z najbardziej niezwykłych i  zapomnianych polskich generałów - Tadeusza Jordana Rozwadowskiego. Jego przodkowie walczyli u boku Króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w powstaniach: kościuszkowskim, listopadowym i styczniowym. Tadeusz Rozwadowski studiował w Wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu. Szybko ujawnił się jego talent stratega i konstruktora. Jego wynalazki to bardzo skuteczny przyrząd celowniczy oraz granato - szrapnel, którego podczas I wojny światowej używały armie niemiecka i austriacka. Za zasługi na polach bitewnych został odznaczony przez cesarza Wilhelma II Krzyżem Żelaznym I klasy. Już w 1916 roku nawiązał współpracę z Tymczasową Radą Stanu. Został pierwszym szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. O niezwykłej roli generała Rozwadowskiego w walce o niepodległość Polski oraz jego udziale w budowaniu II Rzeczpospolitej opowiada autorom filmu profesor Wojciech Roszkowski oraz biograf generała doktor Mariusz Patelski. Unikatowe są wypowiedzi Kazimiery Rozwadowskiej - ostatniej już z żyjących pamiętających generała Rozwadowskiego. Film przedstawia fakty z biografii generała Rozwadowskiego oraz tło historyczne wybuchu I wojny światowej i odzyskania przez Polskę niepodległości, nie tylko w formie wypowiedzi historyków i świadków lecz także inscenizacji przypominających widzom atmosferę tamtych czasów. W rolę generała Rozwadowskiego wcielił się Tomasz Marzecki. O filmie - reżyseria: Piotr Boruszkowski; Polska 2011.

„#Dziedzictwo”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 17:25
W sobotę, 11 listopada br. o godzinie 17.25 TVP Historia rozpocznie cykl sześciu debat poświęconych polskiej tożsamości. Będą one wprowadzeniem w rok jubileuszowy, związany z setną rocznicą odzyskania niepodległości. Jak czytamy w opisie, wyjątkowość debat podkreśla miejsce, gdzie będą się toczyć - Muzeum Narodowe w Krakowie i przestrzeń wystawy „#Dziedzictwo”. Została ona pomyślana jako zaproszenie do refleksji nad polską historią, kulturą i obyczajem. Kolejne debaty poświęcone będą naszej zmieniającej się przez wieki geografii i jej wpływie na tożsamość, językowi, który pozwolił ją zachować, obywatelom, którzy jej bronili. Debatować będą także o pomysłach na polskie państwo, naszej religijności i potędze polskiego smaku. Zaproszenie od TVP Historia przyjęli m. in.: profesor Maria Korytowska, Joanna Wnuk-Nazarowa, profesor Piotr Franaszek, profesor Tomasz Gąsowski, Robert Kostro, profesor Zdzisław Krasnodębski, profesor Andrzej Nowak, profesor Andrzej Waśko, Bronisław Wildstein, Paweł Rojek. Narratorem wprowadzającym w każdy z tematów będzie doktor habilitowany Andrzej Szczerski, zastępca dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie do spraw naukowych, a zarazem pomysłodawca i kurator wystawy. Debaty poprowadzi Piotr Legutko, dyrektor TVP Historia. Kolejne odcinki będą emitowane w soboty o godzinie 17:25

„Wojna i Polska”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 21:50
Film zrealizowany w 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej, opowiada o wydarzeniach, które doprowadziły do odzyskania przez Polskę niepodległości. Jest ilustracją polskiego społeczeństwa żyjącego wówczas w trzech zaborach, jego postaw, działań i wyborów politycznych w obliczu wojny, która rozbudziła nadzieję na poprawę położenia Polaków. Historia społeczna przeplata się tu z wielką polityką i wydarzeniami wojennymi, w których uczestniczą też polskie formacje: Legiony Polskie, Armia Polska we Francji, Korpusy Polskie w Rosji. Ukazane zostały pierwszoplanowe postacie polskiego życia politycznego oraz zwykli obserwatorzy tamtych czasów, którzy pozostawili potomnym swoje wspomnienia. W filmie wykorzystano wiele materiałów archiwalnych w połączeniu z elementami inscenizowanymi i scenami aktorskimi. Nowatorska formuła tego dokumentu polega na podawaniu treści historycznych w formie współczesnego programu informacyjnego. O filmie - reżyseria: Andrzej Sapija; Polska 2014.

TVP Kultura:

„Ach śpij kochanie - przeboje dwudziestolecia międzywojennego”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 9:35
Program ten przypomina najpopularniejsze przeboje lat dwudziestych i trzydziestych w wersjach oryginalnych (Aleksander Żabczyński, Eugeniusz Bodo, Hanka Ordonówna) i interpretacjach powojennych gwiazd polskiej estrady, jak Andrzej Zaucha, Irena Santor, Kalina Jędrusik, Bohdan Łazuka, Grzegorz Turnau i grupa Vox.

„Nikt tylko ty”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 10:10
Program rozrywkowy oparty na piosenkach z repertuaru przedwojennych gwiazd polskiego kabaretu, czyli Hanki Ordonówny, Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej i Zuli Pogorzelskiej. W programie wykorzystano m.in. utwory autorstwa Juliana Tuwima, Andrzeja Własta i Jerzego Petersburskiego.

„Bilet do kina”:
„Śmierć prezydenta”
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 20:20
Zrealizowany na podstawie autentycznych wydarzeń dramat w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Ten nagrodzony na 4. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku i 28. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie obraz to kronika grudniowych dni 1922 roku, które doprowadziły do tragicznej śmierci Gabriela Narutowicza - pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. W rolach głównych wystąpili Zdzisław Mrożewski, Marek Walczewski, Henryk Bista i Edmund Fetting.

TVP ABC:

Spot patriotyczny
Jak czytamy w opisie, pięknie zrealizowany, w biało-czerwonych barwach, spot patriotyczny TVP jest odpowiedzią na pytanie: „Jak być dobrym Polakiem?”. Całość układa się w piękny wiersz „Przepis na dobrego Polaka” i po kolei przeprowadza przez wszystkie etapy stania się nim. Dowiadujemy się z niego, jak ważna jest miłość do Ojczyzny, odwaga, honor i ufność. Słyszymy, że powinniśmy dobrze znać historię naszego kraju, pielęgnować jego tradycje i obyczaje. Istotne jest też to, byśmy szanowali symbole narodowe i pięknie posługiwali się językiem polskim.

„Margolcia i Miś zapraszają dziś”
emisja: w piątek, 10 listopada 2017 roku o 10:00 i 15:10
W tych odcinkach Margolcia i Miś wytłumaczą dzieciom, co to znaczy odzyskać niepodległość. Powiedzą, dlaczego to było takie ważne dla naszego kraju. Ponadto opowiedzą bajkę o bardzo dzielnym marszałku - Józefie Piłsudskim. Wspomną o symbolach narodowych. Nauczą dzieci śpiewać piosenkę o Polsce, w trakcie której podróżować będą pociągiem przez nasz piękny kraj i zadawać widzom zagadki. Co więcej, dzieci zobaczą, jak ulepić literkę „P jak Polska” , a także nauczą się kilku słów zaczynających się właśnie na tę literę. Margolka i Miś podpowiedzą dzieciom również, w jaki sposób mogą uczcić tak ważny dzień, jakim jest 11 listopada (więcej tutaj).

„Teleranek”
emisja: w niedzielę, 12 listopada br. o 10:00
Specjalne wydanie „Teleranka” z okazji Święta Niepodległości. Wraz z prowadzącymi widzowie wybiorą się w podróż po miejscach związanych z osobą marszałka Józefa Piłsudskiego. Jak zapowiadają twórcy, postarają się przenieść widzów w przeszłość, a wszystko za sprawą niesamowitego samochodu, który należał do marszałka. Odwiedzą m.in. Belweder, Pałac Czapskich. Zajrzą do Sulejówka. Z kamerą spotka się grupa rekonstrukcyjna, która opowie o kawalerii z czasów Józefa Piłsudskiego. Na koniec specjalny gość muzyczny - Tadeusz Polkowski, raper, który w swojej twórczości porusza kwestie związane z patriotyzmem, opowiadając przy okazji o wydarzeniach z historii Polski (więcej tutaj).

„Petersburski Music Show”
odcinek 57.
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 15:10
Gościem specjalnym tego odcinka jest kompozytorka i wokalistka hip-hopowa Aleksandra Agaciak „Lilu”. Ponadto Jerzy Petersburski jr opowiada o polskich tańcach ludowych, które stanowią część naszego dziedzictwa narodowego. A są to: polonez, kujawiak, krakowiak, mazur i oberek. W „Instrumentalnych” poznamy róg bawoli - instrument, o którym pisał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”. W programie twórcy gościć będą także grupę harcerzy ze Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej (ZHR), którzy opowiadają, co oznacza dla młodych ludzi bycie harcerzem. Na „Scenie talentów” wystąpi Anna Wieleńska. Zaś do piosenki finałowej zatańczy formacja ze Studia baletowego Laili Arifuliny z Rzeszowa (więcej tutaj).

„Supełkowe ABC”
odcinek 83.
emisja: w sobotę, 11 listopada 2017 roku o 10:00
W tym wydaniu „Supełkowego ABC” poznajemy wyraz chmura  i zobaczymy, jaki znak w polskim języku migowym (PJM) mu odpowiada. W bajeczce dziadek opowie Antoniemu legendę o Lechu, Czechu i Rusie. A czy wy wiecie co to są symbole narodowe i dlaczego nasza flaga jest biało-czerwona? Jakie święto jest obchodzone 11 listopada? Supełek na spacerze spotka dziwnego jegomościa - latarnika, i dowie się, jakie latarnie dawniej świeciły na ulicach miast. W zabawach twórcy zrobią kolorowy lampion i  kotylion w biało-czerwonych, narodowych barwach. „Czy w polskim języku migowym można rozmawiać o wszystkim?” - na to pytanie odpowie doktor Paweł Rutkowski - kierownik Pracowni Lingwisytyki Migowej Uniwersytetu Warszawskiego (więcej tutaj).

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.