Zamek w Melsztynie [wideo]

dodano: 2024-08-07 20:56 | aktualizacja: 2024-08-20 14:22
autor: Janusz Sulisz | źródło: podroze.satkurier.pl

Na wzgórzu Zamczysko, niedaleko Zakliczyna stoi Zamek Melsztyn. To byłe ruiny zamku Leliwitów Melsztyńskich - ostatnio zaczęto go odbudowywać. Z wieży podziwiać można malowniczy krajobraz doliny Dunajca. Legenda głosi, że z zamkowych lochów prowadziło podziemne przejście (3 km!) do klasztoru franciszkanów w Zakliczynie [nie ma potwierdzenia].

Zamek Melsztyn, fot. Leszek Wrona

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

W XV w. zamek Melsztyn był ośrodkiem ruchu husyckiego.

W 1511 r. Jan Melsztyński sprzedał zamek kasztelanowi wiślickiemu Mikołajowi Jordanowi z Myślenic. I w ten sposób stał się własnością rodziny Jordanów. W połowie XVI w. nastąpiła przebudowa najstarszej części zamku w stylu renesansowym na rezydencję magnacką.

Po Jordanach zamkiem w Melsztynie zarządzali Zborowscy, a następnie przez ponad 100 lat ród Tarłów. W 1744 r. zmarł Adam Tarła i zamek trafił do Lanckorońskich. Ostatecznie zamek uległ dużemu zniszczeniu w czasie konfederacji barskiej. W 1770 r. został zajęty przez konfederatów, potem splądrowały go i spaliły wojska rosyjskie. W latach 1789-1796 zamek częściowo rozebrano w celu uzyskania materiału budowlanego na budowę kościoła w Domosławicach. Zamek pozostawał w ruinie - w XIX w. jako darmowe źródło budulca, po cichu rozbierany przez okolicznych chłopów. Austriackie władze zaborcze w 1848 r. zakazały dalszej rozbiórki zamku. W latach 1879-85 pozostałości zamku zostały zabezpieczone jako trwała ruina dzięki staraniom Karola Lanckorońskiego, który zbudował na dziedzińcu schronisko turystyczne. W 1886 r. zamek nie był już własnością rodu Lanckorońskich.

Ruiny zamku w Melsztynie i schronisko turystyczne - 1892-1897, Albin Friedrich — Ruiny zamku w Melsztynie i schronisko turystyczne - fotografia z lat 1892-1897, autor: Albin Friedrich

Zamek Melsztyn od strony południowo-wschodniej

Widok z odbudowanego zamku w Melsztynie na południowy wschód

Odbudowa zamku w Melsztynie

Do 2022 r. formalnym właścicielem zamku w Melsztynie były Lasy Państwowe. W 2008 r. z inicjatywy gminy Zakliczyn zamek został przekazany gminie w użytkowanie, co umożliwiło rozpoczęcie zabezpieczenia ruin. 26 listopada 2021 r. rozpoczął się proces nabycia przez gminę Zakliczyn gruntu, na którym były ruiny zamku. Wtedy na ruinach zamku w Melsztynie podpisano list intencyjny pomiędzy gminą Zakliczyn a Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Krakowie. 24 maja 2022 r. Gmina Zakliczyn oficjalnie stała się właścicielem terenu z odbudowywanym zamkiem w Melsztynie.

Cała inwestycja odbudowy wieży zamkowej, realizowana w latach 2018-2023, kosztowała ponad 5 mln zł.
Dofinansowanie rządowe wyniosło 3,5 mln zł, z budżetu gminy Zakliczyn wydatkowano kwotę 1,4 mln zł, a 150 tys. zł przekazało Województwo Małopolskie.