Dawno na „Podróżach...” nie było artykułu „...z anteną”, czyli takiego z wplecionym wątkiem telewizyjnym. Czas to zmienić. Praděd to - obok obiektów Ještěd i Žižkov - jedna z najbardziej rozpoznawanych wież RTV w Czechach. Do jej odwiedzenia zachęca bliska lokalizacja (tylko 40 km drogi od granicy z Polską) oraz piękne, górskie krajobrazy.
Wieża RTV Pradziad, fot. Anita K.
Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Wieża RTV Pradziad
Na szczycie Pradziada (1492 m n.p.m.) w paśmie górskim Wysokiego Jesionika (Hrubý Jeseník) wznosi się wieża RTV. Jaka jest historia tego obiektu?
Już na początku XIX w. na szczycie Pradziada (niem. Altvater) stała chata służąca za schronienie w przypadku złej pogody. Później wzniesiono tu niewielki budynek, który - w obliczu stale rosnącej liczby turystów - z biegiem czasu stał się niewystarczający. Dlatego Morawsko-Śląskie Sudeckie Towarzystwo Górskie (MSSGV) podjęło decyzję, by na Pradziadzie zbudować wieżę widokową pełniącą jednocześnie funkcję schroniska.
Pierwsza wzmianka o planowanej wieży pochodzi z 5 czerwca 1903 r. To wniosek MSSGV o zwołanie komisji budowlanej i wydanie pozwolenia na budowę. Komisja zebrała się 17 czerwca 1903 r., natomiast pozwolenie wydano już 26 czerwca 1903 r. Budowę kamiennej wieży według projektu Franza von Neumanna ukończono dopiero 10 maja 1912 r., a oficjalnie otwarto ją 4 lipca 1912 r.
Wieża, nazywana Habsburgwarte, miała wysokość 32,5 m i posiadała 23 pokoje rozmieszczone na 7 kondygnacjach. Na parterze znajdowała się restauracja, powyżej wspomniane pokoje, a na szczycie wieży był taras widokowy.
Wbrew pierwotnym założeniom, wieża nigdy nie pełniła funkcji schroniska - wkrótce po jej udostępnieniu stwierdzono, że zawalenie się budowli jest tylko kwestią czasu z uwagi niefortunny dobór materiałów i niesprzyjające warunki atmosferyczne. Obsługę ruchu turystycznego przerwano w czasie I wojny światowej, a następnie przeprowadzono remont wieży. W 1934 r. zamontowano na wieży drewnianą płaskorzeźbę przedstawiającą władcę gór - Pradziada.
W czasie II wojny światowej wieża została przemianowana na Adolf Hitler Turm, a obok wieży zbudowano dom pocztowy (Poštovní chata), który został rozebrany w latach 70. w związku z budową wieży RTV. Po wojnie w domu pocztowym działała na parterze restauracja, a na piętrze mieściły się służby meteorologiczna oraz górska. Do chaty dobudowano też drewnianą konstrukcję, na której zamontowano anteny.
Po 1945 r. platforma widokowa nadal była otwarta, lecz już w 1957 r. musiała zostać zamknięta ze względu na zły stan techniczny obiektu. Dzień przed przyjazdem pracowników, którzy mieli przeprowadzić prace remontowe, wieża zawaliła się. Stało się to 2 maja 1959 r.
Co ciekawe, replika tej nieistniejącej wieży stoi dziś na szczycie Wetzstein w Turyngii w Niemczech. Jej budowę rozpoczęto w 1999 r., a do oficjalnego otwarcia doszło w 2004 r. Została wzniesiona jako pomnik Niemców wysiedlonych z Czechosłowacji po zakończeniu II wojny światowej.
Pradziad ożył na nowo wraz z rozwojem technologicznym. 7 czerwca 1965 r. wydział telekomunikacyjny w Pradze zwrócił się do władz miasta Bruntál o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla wieży telewizyjnej. Otrzymał ją 24 czerwca tego samego roku. Za projekt wielofunkcyjnego obiektu odpowiadał inż. arch. Jan Liška. W budowie udział wzięły 94 organizacje. W 1969 r. położono fundamenty pod wieżę, a do użytku oddano ją w 1980 r. Ze względu na trudne warunki atmosferyczne wieżę budowano tylko 5-6 miesięcy w roku.