KRRiT podsumowała eurowyborczą kampanię

dodano: 2014-08-05 07:43 | aktualizacja: 2014-08-05 10:30
autor: Łukasz Knapik | źródło: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji/satkurier.pl

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego (PE) w 2014 roku, w dniach 10-23 maja przeprowadziła szczegółową analizę kampanii wyborczej w mediach publicznych i komercyjnych. Regulator rynku opracował także „Informację o wydatkach i wykorzystaniu czasu antenowego w radiu i telewizji na emisję płatnych materiałów wyborczych zleconych przez komitety wyborcze w trakcie trwania kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku”. Poniżej prezentujemy opublikowane przez KRRiT podsumowanie tych działań.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

Kampania - Parlament Europejski 2014 - wyniki monitoringu:

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku, w dniach 10-23 maja przeprowadziła szczegółową analizę kampanii wyborczej w mediach publicznych i komercyjnych.

KRRiT analizowała kampanię wyborczą w głównych wydaniach serwisów informacyjnych Telewizji Polskiej, TVN, Polsatu, TV Trwam, TV Republika i Superstacji. Monitoringiem objęto także audycje publicystyczne stacji: Polsat News, TVN24, TVP Info, TV Trwam, TVP1 i TVP2.

Monitoring serwisów informacyjnych oraz debat posłużył także do analizy widowni audycji o tematyce wyborczej w programach TVP1, TVP2, TVP Info, TVN24 i Polsat News oraz obecności kobiet w kampanii wyborczej.

Analiza kampanii do Parlamentu Europejskiego (PE) prowadzona była zgodnie z art. 21 Ustawy o radiofonii i telewizji, który w pkt. 1 określa misję nadawcy publicznego. W trakcie prowadzonych badań KRRiT przyjęła, że audycje nadawców publicznych i komercyjnych będą analizowane według tych samych kategorii ustawowych: pluralizmu, bezstronności, wyważenia, niezależności, innowacyjności, jakości oraz integralności. Nadawcy publiczni są ustawowo zobligowani do realizacji misji publicznej, natomiast w przypadku nadawców komercyjnych kategorie składające się na pojęcie misji można potraktować jako nieobowiązkowe, ale pożądane cechy przekazu informacyjnego i publicystycznego. Przyjęty na potrzeby badania klucz służył do porównywania badanych audycji i programów.

KRRiT przeprowadziła także odrębną analizę częstotliwości pojawiania się w programach kandydatów zajmujących pierwsze miejsca na listach wyborczych w programach innych niż programy informacyjne i publicystyczne na antenach TVP1, TVP2, TVP Info oraz TVP Regionalna. Sprawdzano przede wszystkim w jakich kontekstach pojawiały się nazwiska tych kandydatów i czy częstotliwość pojawiania się miała wpływ na późniejszy wynik wyborczy.

Celem wszystkich monitoringów była ocena jakości debaty publicznej toczącej się wokół eurowyborów, a w szczególności odpowiedź na pytanie - na ile audycje publicystyczne zdołały przybliżyć problematykę Unii Europejskiej oraz zasady i cele funkcjonowania Parlamentu Europejskiego. Czy były rzeczowe, zrozumiałe, wyczerpujące i bezstronne, tak aby ułatwić ich odbiorcom podjęcie przemyślanych decyzji podczas wyborów?

Kryteria misji publicznej i tematyka audycji

Kryteria misji publicznej: pluralizm, bezstronność, wyważenie, niezależność, innowacyjność, jakość oraz integralność - najlepiej wypełnił program TVP Info. Wysokie wartości w badaniu uzyskały także pozostałe programy telewizji publicznej oraz Polsat News, który w wyważony sposób relacjonował dyskusje wyborcze. Zdecydowanie najmniej korzystnie wypadła TV Trwam, która najbardziej odbiega od modelu misji publicznej zdefiniowanego w oparciu o artykuł 21 ustawy o rtv.

W wielu kategoriach (jakość przekazu, integralność, wyważenie) telewizje komercyjne uzyskały wysokie wartości, ustępując jednak wyraźnie TVP w kategorii pluralizmu.

W telewizji publicznej dbano o ekspozycję wszystkich sił politycznych, w proporcjach zbliżonych do ich aktualnego poparcia wyrażanego w badaniach opinii, z odchyleniem na korzyść partii mniejszych.

W stacjach komercyjnych pluralizm był rozumiany raczej jako prezentacja dwóch głównych sił politycznych - Platformy Obywatelskiej (PO) oraz Prawa i Sprawiedliwości (PiS), przy dużym udziale ekspertów komentujących ten konflikt, lecz niższym udziale mniejszych partii i ruchów politycznych.

Analiza sposobu relacjonowania kampanii oraz zawartości merytorycznej przekazu wykazała, że media skoncentrowały się głównie na taktyce wyborczej realizowanej przez komitety. Skupiano się na relacjach wewnątrzpartyjnych, utarczkach słownych reprezentantów komitetów, a kandydaci byli często przedstawiani w humorystycznym kontekście.

Pytania zadawane przez dziennikarzy w audycjach były w dużej mierze pytaniami łatwymi, otwartymi, zwykle o opinie i interpretacje, natomiast w małej mierze odnosiły się do wiedzy i faktów oraz nie stanowiły poszukiwania realnej wiedzy o sposobie podejmowania decyzji politycznych. Często też audycje wyborcze z udziałem eurokandydatów były wykorzystywane do dyskusji o polityce krajowej. Unia Europejska pojawiała się najczęściej tylko w kontekście możliwej unii energetycznej i dalszej integracji struktur.

Ekspozycja poszczególnych partii oraz ekspertów w audycjach

Zarówno monitoring audycji publicystycznych, jak i serwisów informacyjnych wykazał ilościową dominację PO i PiS oraz istotny udział bezpartyjnych ekspertów i polityków nie uczestniczących w kampanii, a także tendencję do marginalizacji pozostałych komitetów. Dotyczyło to w mniejszym stopniu telewizji publicznej a w większym programów koncesjonowanych.

Liczba minut poświęconych poszczególnym partiom politycznym z łącznego czasu 3.258 minut analizowanych audycji publicystycznych:

Partia polityczna	Czas antenowy (min)
Platforma Obywatelska (PO)	648,8
Prawo i Sprawiedliwość (PiS)	545
Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD)	346
Europa+ Twój Ruch	327
Solidarna Polska (SP)	292
Polska Razem (PR)	230
Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL)	161
Kongres Nowej Prawicy (KNP)	115
Ruch Narodowy (RN)	79

Procent czasu antenowego poświęconego poszczególnym partiom politycznym w audycjach publicystycznych

Partia polityczna	Procent czasu antenowego
	Media publiczne	Media komercyjne
Platforma Obywatelska (PO)	18	21
Prawo i Sprawiedliwość (PiS)	14	19
Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD)	12	10
Europa+ Twój Ruch	9	11
Solidarna Polska (SP)	10	8
Polska Razem (PR)	8	6
Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL)	8	3
Kongres Nowej Prawicy (KNP)	4	3
Ruch Narodowy (RN)	4	2
Bezpartyjny	13	17

Najliczniej reprezentowanymi ekspertami komentującymi przebieg kampanii byli: naukowcy, artyści, nie uczestniczący w kampanii politycy, działacze społeczni oraz dziennikarze.

Warto odnotować, że osobom kandydującym z pierwszych miejsc na listach wyborczych najwięcej uwagi poświęciły ośrodki regionalne: TVP Rzeszów, TVP Wrocław i TVP Opole, zaś najmniej – TVP Łódź i TVP Lublin. Częstotliwość pokazywania „jedynek” na antenach regionalnych TVP nie przekładała się na zwycięstwo w wyborach – mandat otrzymał zarówno lider ekspozycji „jedynek”, Janusz Korwin - Mikke z Nowej Prawicy (odnotowany w TVP 147 razy), jak i Adam Gierek z SLD (zero ekspozycji). „Jedynki” pokazywane w TVP1, TVP2, TVP Info i TVP Regionalna, często, bo aż w dwóch trzecich analizowanych przypadkach, nie były opatrzone informacją o kandydowaniu w eurowyborach.

Widzowie

Przedmiotem badań KRRiT była również widownia monitorowanych audycji o tematyce wyborczej w programach TVP1, TVP2, TVP Info, TVN 24 i Polsat News.

Największą widownię zgromadziła audycja „Tomasz Lis na żywo” nadawana w TVP2. W okresie przedwyborczym przyciągała ona średnio 1,8 mln widzów (15 proc. udziału w rynku). Najniższą widownię uzyskiwały monitorowane audycje „Tak czy nie”, „To był dzień”, „Gość Wydarzeń” w Polsat News (średnio 92 tysiące i niecały 1 proc. udziału w rynku).

Na oglądalność poszczególnych audycji nie miał decydującego wpływu fakt, jakie partie były prezentowane, czy też jaki temat był omawiany. Na wielkość widowni poszczególnych wydań wyraźnie natomiast wpływał dobór zaproszonych osób. Barwne i kontrowersyjne postaci polityków przyciągały zdecydowanie liczniejszą widownię.

Audycje chętniej oglądane były przez mężczyzn niż kobiety oraz przez osoby starsze, powyżej 55 roku życia. Prezentowaną tematyką szczególnie zainteresowane były osoby z wykształceniem podstawowym i średnim, z wyjątkiem audycji „Tomasz Lis na żywo”, która uzyskiwała najwyższe wskaźniki wśród osób z wykształceniem wyższym.

Kobiety w kampanii wyborczej

Monitoring serwisów informacyjnych oraz debat stał się także okazją do prześledzenia obecności kobiet w kampanii wyborczej. Analizowano czas wypowiedzi przedstawicielek poszczególnych komitetów wyborczych oraz role, w jakich występowały w kampanii. Wyniki analiz wykazały znikomy udział przekazów dotyczących kandydatek do PE, a rola kobiet w kampanii była marginalna. Proporcja kobiet gości do mężczyzn zapraszanych do audycji wynosiła mniej więcej 14 do 86 proc., była zatem bardzo odległa od pojawiających się w debacie progów parytetowych (30 czy 50 proc.). Kobiety stanowiły tło dla wypowiadających się w przekazach liderów partii, rzadko mówiły o swoim programie lub wyrażały poglądy dotyczące funkcjonowania UE. Drastycznie niski był udział kobiet-polityczek i ekspertek jako gości w badanych audycjach oraz brakowało kobiet reprezentujących niektóre komitety wyborcze (Polska Razem, Ruch Narodowy).

W monitorowanej kampanii wyborczej w mediach dała się natomiast wyróżnić przewaga nad mężczyznami kobiet-dziennikarek prowadzących audycje.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przeprowadzi podobne monitoringi także podczas zbliżającej się kampanii do wyborów samorządowych.

Materiały dodatkowe:

Zobacz: Monitoring wyborczy telewizyjnych audycji publicystycznych. Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014. Raport podsumowujący.

Zobacz: Eurowybory 2014. Widownia monitorowanych audycji o tematyce wyborczej w programach TVP1, TVP2, TVP Info, TVN 24, Polsat News w okresie przedwyborczym 10-23 maja 2014.

Zobacz: Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego w głównych wydaniach serwisów informacyjnych TVP SA, TVN, Polsat, TV Trwam, TV Republika i Superstacja w okresie 10-23 maja 2014 roku

Zobacz: Monitoring kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku w TVP1, TVP2, TVP Info oraz TVP Regionalna na podstawie 130 „jedynek" z list wyborczych.

Wydatki na płatne ogłoszenia wyborcze w kampanii do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku:

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji na podstawie sprawozdań nadesłanych przez nadawców telewizyjnych i radiowych opracowała „Informację o wydatkach i wykorzystaniu czasu antenowego w radiu i telewizji na emisję płatnych materiałów wyborczych zleconych przez komitety wyborcze w trakcie trwania kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego w 2014 r.”. Płatne audycje wyborcze wyemitowało 95 nadawców telewizyjnych i 114 radiowych.

W 2014 roku płatne audycje wyborcze do PE wyemitowało 209 nadawców telewizyjnych i radiowych, czyli o 13 mniej niż w poprzednich wyborach do PE w 2009 roku (222).

Reklamy wyborcze pojawiły się w 23 programach telewizji publicznej: TVP1, TVP2, TVP Polonia, TVP Historia, TVP Seriale, TVP Regionalna, TVP Info oraz w 16 Regionalnych Oddziałach TVP. Płatne materiały wyborcze były obecne również w 14 programach koncesjonowanych: Polsat, Polsat 2, Polsat Biznes, Polsat News, TVN, TVN24, TVN Siedem, NTL Radomsko, Telewizji Radomsko, Telewizji Łużyce, TV Republika, TV Puls, TVR, TVS oraz TVT oraz w 58 koncesjonowanych programach kablowych.

Spoty wyborcze wyemitowało 20 nadawców radiofonii publicznej oraz 94 nadawców koncesjonowanych.

Udział Komitetów Wyborczych w wydatkach na ogłoszenia wyborcze:

Prawo i Sprawiedliwość - 41,10 proc. - 4 808 743 zł,
Platforma Obywatelska RP - 39,10 proc. - 4 583 310 zł,
Solidarna Polska Zbigniewa Ziobry - 8,60 proc. - 1 002 163 zł,
Polskie Stronnictwo Ludowe - 3,30 proc. - 390 301 zł,
Europa Plus Twój Ruch - 2,10 proc. - 245 348 zł,
Sojusz Lewicy Demokratycznej Unia Pracy - 2,30 proc. - 264 679 zł,
Polska Razem Jarosława Gowina - 2,40 proc. - 278 006 zł,
Nowa Prawica Janusza Korwin-Mikkego - 1,20 proc. - 140 254 zł.

Z podsumowania wydatków poniesionych na emisję płatnych ogłoszeń wyborczych w radiu i telewizji, w przeliczeniu na jeden mandat, najwięcej wydał komitet wyborczy Prawa i Sprawiedliwości - 253 091,70 zł.

Koszt mandatu poniesiony przez inne komitety:

Platforma Obywatelska RP - 241 226,80 zł,
Polskie Stronnictwo Ludowe - 97 575,30 zł,
Sojusz Lewicy Demokratycznej Unia Pracy - 52 935,80 zł.

Najniższą cenę za jeden mandat uzyskała Nowa Prawica Janusza Korwin-Mikkego - 35 063, 50 zł.

Z raportu wynika, że w roku 2014 komitety wydały na ogłoszenia wyborcze kwotę 11 713 265 zł, czyli o 2 proc. mniejszą niż w kampanii do PE w 2009 roku. Wówczas była to kwota 11 998 910, 91 zł.

Materiał dodatkowy:

Zobacz: Informacja o wydatkach i wykorzystaniu czasu antenowego w radiu i telewizji na emisję płatnych materiałów wyborczych zleconych przez komitety wyborcze w trakcie kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku

Wieczór wyborczy:

Obok powyższego podsumowania kampanii przez KRRiT, wszystkich zainteresowanych tematem zachęcamy również do zapoznania się z wynikami oglądalności wieczorów wyborczych (więcej tutaj). Specjalne pasma emitowały wtedy takie stacje jak: TVP1, TVP1 HD, TVP Polonia, TVP Info, TVP Poznań (więcej tutaj), TVN24, TVN24 HD, TVN24 Biznes i Świat (więcej tutaj), Polsat News, Polsat News HD (więcej tutaj), TV Republika i TV Republika HD (więcej tutaj). Dodajmy, iż te specjalne pasma poświęcone były również wyborom prezydenckim na Ukrainie.

A jak w ogóle głosowaliśmy? Wybory do Parlamentu Europejskiego wygrała Platforma Obywatelska (PO, 32,13 proc. głosów, 12 mandatów), potem Prawo i Sprawiedliwość (PiS, 31,78 proc., 12 mandatów), Sojusz Lewicy Demokratycznej - Unia Pracy (SLD-UP, 9,44 proc, 5 mandatów), Nowa Prawica Janusza Korwin-Mikke (NP, 7,15 proc., 4 mandaty) i Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL, 6,80 proc, 4 mandaty). Wybory na prezydenta Ukrainy wygrał natomiast Petro Poroszenko, właściciel telewizji informacyjnej 5 Kanal (Kanał 5) (więcej tutaj, tutaj i tutaj).

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.