8K vs 4K? Dlaczego UHD zyskuje tak szybko?

dodano: 2019-01-09 23:50 | aktualizacja: 2019-01-11 13:29
autor: Janusz Sulisz | źródło: Viaccess Orca/satkurier.pl

To niemal science fiction z tym pierwszym kanałem telewizyjnym 8K, który został uruchomiony w Japonii. 8K vs 4K? Tak czy inaczej, ochrona zawartości premium przed piractwem - bez względu czy 4K, czy 8K - będzie bezwzględną koniecznością. Jednym z kluczowych wydarzeń w branży nadawczej w 2018 roku było ustanowienie standardu 4K HDR jako pewnej podstawy dla transmisji najważniejszych globalnych wydarzeń sportowych.

Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.

8K TV tutaj i teraz

Nie jest pewne, czy wdrożenie 8K będzie tak szybkie, gdyż obraz o rozdzielczości 7640 x 4320 i towarzysząca mu fonia 22.2 nadal stanowią znaczące wyzwanie techniczne, zwłaszcza pod względem kompresji i przepustowości. Ale znaczący krok został już zrobiony wraz z uruchomieniem 1 grudnia 2018 roku kanału 8K przez NHK w Japonii. Kanał odtwarza w karuzeli program w 8K z 12 godzinami treści dziennie, z planowanym stopniowym wzrostem liczby nowych programów.

NHK jest głównym motorem napędowym formatu 8K. Początkowo nazywał to Super Hi-Vision, po raz pierwszy zademonstrował to na IBC2006, a w 2008 roku pokazał pierwszą w historii transmisję na żywo w technologii 8K. Autorowi udało się to zobaczyć osobiście podczas IBC w Amsterdamie - to był szok i to naprawdę mocny! Od dawna NHK nalega, aby Igrzyska Olimpijskie w Tokio 2020 były dostępne w Japonii w formacie 8K i wygląda na to, że wszystko jest na najlepszej drodze do spełnienia tej obietnicy.

Widzowie będą mieli coraz więcej opcji do oglądania meczów, bo obraz w 8K podczas transmisji to oglądanie całego boiska wraz z obiema bramkami, a nawet trybunami za nimi. To tak jakby siedzieć na stadionie - dosłownie, gdyż wielokanałowa fonia dopełnia ten obraz. Swego czasu podczas IBC oglądałem nagranie w 8K z meczu finałowego Copa America. To zupełnie coś innego niż dotąd - połączenie obrazu w kinie z niespotykaną dokładnością, której ludzkie oko na stadionie normalnie nawet nie zauważy. Czy ta duża ilość nowych doznań będzie dobra dla widzów, którzy nadal są na poziomie SD i czasami nie zwracają uwagi na takie szczegóły, bo liczy się tylko sam fakt oglądania?

Pierwsze konsumenckie telewizory 8K pojawiły się na targach CES 2018. Kolejne premiery były na targach IFA 2018 w Berlinie, by potem pojawiać się w sklepach RTV. Zaskakujące było to, jak niska była cena. 65-calowy telewizor Samsung 8K miał w Polsce cenę startową 20 tys. zł. Kiedyś w 2006 roku pierwsze telewizory 32-calowe HD kosztowały 10 tys. zł.

Oczywiście nadal telewizory 8K są za drogie, ale co ciekawe sprzedają się całkiem dobrze, mimo że tak naprawdę nie ma co oglądać w 8K. Ale jeśli porównać telewizory 4K w mniej więcej tym samym punkcie podczas startu 4K, to ceny TV 8K są o połowę niższe. Również cena telewizorów w 4K spadła o jedną trzecią w ciągu kolejnych 2 lat.

Jeśli ten trend zostanie utrzymany, to użytkownicy będą mogli oglądać IO Tokio 2020 na telewizorach 8K, które będą kosztować od 1500 dol. do 2000 dol. Istnieje jednak wiele przeszkód do przezwyciężenia, a problemy związane z szybkim przejściem do 8K dzielą się na dwa obozy.

Treści 8K

Wyprodukowanie programu 8K nadal jest trudne. Podczas gdy większość znanych producentów kamer pokazało modele 8K, gdzie indziej mali producenci też próbują zdobyć rynek, który raczkuje. Kamera 8K kosztuje 20 tys. dol., a trzeba jeszcze mieć potężne komputery z kartami graficznymi do obróbki obrazu w 8K. Nawet NHK ma obecnie tylko trzy zestawy edycyjne 8K i dwa studia nagraniowe oraz wozy transmisyjne 8K, przy czym jest zawsze problem z dosyłem.

Oczywiście podstawowy problem, to w jaki sposób te treści trafią do widza. Sieci szerokopasmowe będą borykać się z problemem wymaganej przepustowości. Na satelitach jest podobnie - kanał 8K zajmuje dużo pojemności, a o DVB-T nawet nikt nie myśli. Operatorzy SVOD na razie konkurują między sobą na takim poziomie, jaki jest, i nie wskoczą na 8K, bo mało prawdopodobne jest, iż w najbliższym czasie będą chcieli wejść w niesprawdzony format. Nawet Netflix nie osiągnie za szybko poziomu 8K. Zostają więc testy i pokazy 8K, by czekać na jakiś impuls przy spadku cen telewizorów 8K.

Popyt na 8K

To kluczowy punkt: 8K nie jest przyjmowane z tak wielkim zachwytem i satysfakcją. Nawet jeśli ostatecznie stanie się de facto formatem produkcji najlepszych nadawców, to wpływ na potencjalne gospodarstwo domowe nie jest taki pewny. Są bariery, z których niewielu zdaje sobie sprawę. Japończycy zwykle mieszkają w małych mieszkaniach, więc o dziwo barierą mogą być zbyt małe japońskie pokoje na duże ekrany 8K (65-85 cali) wymagane do zapewnienia efektów przy tej jakości. Być może na rynkach północnoamerykańskim lub europejskim nie będzie takich problemów, bo światowa tendencja jest do kupowania coraz większych ekranów. Kiedyś to było 32 cale, potem 42 cale, a teraz to już 55 cali. Przyszłość to 65 cali i więcej. Znawcy tematu zwracają też uwagę na możliwość wystąpienia choroby lokomocyjnej, podobnej jak występowało to przy obrazach 3D, który to został m.in. przez to zarzucony, bo klientów nie interesowało żadne 3D.

8K vs 4K: Zagrożenie piractwem

Biorąc pod uwagę skok jakości obrazu z HD do 4K HDR, nie jest jasne, czy widzowie będą chcieli wydać dodatkowe pieniądze na wcześniejsze przejście do 8K, przynajmniej poza Japonią. A jeśli to ma być częścią normalnego cyklu aktualizacji telewizora, to nastąpi po 4-5 latach po migracji do 4K. Jeśli teraz w Polsce zaczął się dopiero boom na kupowanie telewizorów 4K, to migracja do 8K będzie możliwa dopiero w latach 2023-24, choć IO w Tokio będą takim dobrym czasem na start, jeśli operatorzy satelitarni w Europie zapewnią niekodowaną transmisję najlepszych wydarzeń sportowych Igrzysk Olimpijskich. Ceny telewizorów 8K musiałyby spaść poniżej 10 tys. zł i jeszcze musiałby nastąpić jakiś impuls związany ze sportem, np. polscy siatkarze w finale IO i transmisja FTA w 8K z satelity.

Wydaje się, że dopiero MŚ w piłce nożnej w Katarze w 2022 roku będą odpowiednim impulsem dla 8K w Europie.
Chodzi o to, że jeśli nadejdzie era telewizji 8K, nawet za 5 lat, tak samo jest z piractwem telewizyjnym 8K. Lekcja piractwa na poziomie 4K pokazała, że piraci chętnie koncentrują się na treściach premium, bo przynosi im dodatkowy dochód. Przekonała się o tym nc+, kiedy przez moment Canal+ 4K Ultra HD był dostępny piracko. Szyfrowanie AACS2, które miało zapobiegać hakowaniu dysków Blu-ray Ultra HD zostało rozpracowane w ciągu zaledwie 6 miesięcy. Szyfrowanie AACS2.1, które zadebiutowało latem, rozpracowano jeszcze szybciej - piratom wystarczył tylko 1 miesiąc.

Każdy, kto zajmuje się dystrybucją treści premium, w jakości HD i 4K oraz w przyszłości 8K, musi podjąć kroki, aby je odpowiednio chronić. Jak dotąd dostępnych jest niewiele materiałów 8K, ale ważne jest przygotowanie. Szybkość zmian technologicznych może wciąż zaskakiwać. 4 lata po pierwszej międzynarodowej transmisji na żywo 8K podczas IBC, wpływowe osoby z branży sugerowały, że 4K nie będzie propozycją na rynku masowym w następnych 20 latach, czyli do 2032 roku. Okazało się, że zmiany technologiczne następują dużo szybciej, w postępie geometrycznym.

Do czasu rozpoczęcia IO Tokio 2020, standard 4K będzie podstawowym międzynarodowym standardem dla wszystkich takich globalnych wydarzeń na żywo. Ale do tego czasu możemy nawet spoglądać w przyszłość na IO w Paryżu w 2024 i robić dalsze, znaczące, międzynarodowe plany transmisji 8K. Jak dotąd, dokładny „punkt tzw. przegięcia dla 8K” jest niepewny. Niezależnie od tego, co się stanie, i niezależnie od tego, jaki format oglądają widzowie na całym świecie - 4K lub 8K, zawartość premium będzie musiała być chroniona. Tylko testy i promocyjne transmisje w 8K nie będą kodowane.